سير تربيت نفس در حكمت مشرقي سينوي

تبيين حقيقت «تربيت» و ارتباط آن با «نفس» از جمله مسائل كليدي و دغدغه هاي اصلي متفكرين اسلامي است. در اين ميان بي ترديد توجه به آراي اصيل و مشرقي ابن سينا و نه تبيين و شرح فلسفه مشايي او راهگشاي پاسخدهي به اين مسئله اساسي است. مطالعه دقيق بستر اجتماعي دوره ابن سينا و هم چنين تاثير انديشه هاي باطنيه و اسماعيليه در او، به همراه نشانه‌هايي كه او در آثارش بر جاي گذاشته، فهم فلسفه و معناي تربيت نفس در انديشه وي را متفاوت خواهد كرد. فلسفه مشرقي ابن سينا نظام جديدي را پيش روي طالبان حقيقت قرار مي‌دهد كه باعث رهايي انسان مدرن از بحران هويت و معنا مي شود. رمز و راز پنهان در انديشه شيخ الرئيس بويژه در سه نمط آخر اشارات و منطق المشرقيين و رسائل تمثيلي، انسان حيران و سرگشته را در آغوش معنويت الهي مي برد. اگر با نگاه دقيقتر و با ملاحظه نكات مطرح شده انديشه او را بررسي كنيم، دستاورد آن، اينگونه خواهد بود كه او شارح و پيرو فلسفه يونانيون نيست. ابن سينا نه تابع افلاطون و نه برخلاف تصور رايج تابع ارسطو است. دستاورد بعدي اين بررسي، توجه به نكات پنچ گانه اي است كه سير تربيت نفس در حكمت مشرقي سينوي را رقم مي زند: انضمامي بودن اين حكمت و نه مجرد و عقلاني بودن آن؛ گسترش مصادر فهم از عقلانيت صرف به وحي، الهام و شهود؛ تبديل «نظريه معرفت» به «رويت، حضور و وصول» در فلسفه مشرقي؛ راهنمايي و حضور «ولي» به عنوان هدايت كننده؛ توجه به موضوع و جايگاه فرشته شناسي در انديشه مشرقي ابن سينا. اين مقاله با روش توصيفي تحليلي و با گردآوري منابع كتابخانه‌اي انجام شده است.