بررسي سنگ‌ شناسي، كاني‌ شناسي و دگرساني بخش شمالي كانسار مس پورفيري چاه‌ فيروزه، شمال‌ غرب شهر بابك، كرمان

كانسار مس پورفيري چاه‌فيروزه در 35 كيلومتري شمال‌غرب شهربابك در نوار دهج ساردوئيه از كمربند ماگمايي اروميه– دختر واقع‌شده و شامل دو بخش شمالي و جنوبي است. در اين پژوهش، سنگ‌شناسي، كاني‌شناسي‌، دگرساني، سبك و نوع كاني‌زايي و مقدار و پراكندگي مس و موليبدن در بخش شمالي بررسي مي‌شود. زمين‌شناسي كانسار اغلب شامل آندزيت‌هاي ائوسن است كه توسط سنگ‌هاي نفوذي و نيمه نفوذي ميوسن قطع شده‌اند. اين واحدهاي سنگي توسط داسيت، كنگلومرا وآبرفت‌هاي جوان‌تر پوشيده شده‌اند. سنگ‌هاي نفوذي داراي تركيب ديوريت، كوارتزديوريت و گرانوديوريت و بافت پورفيري هستند. كاني‌زايي مس در بخش شمالي، اغلب از نوع هيپوژن است كه به‌صورت رگچه‌هاي سيليسي و پراكنده در سنگ‌هاي نفوذي اليگو ميوسن و آندزيت‌هاي ائوسن رخ‌داده است. سولفيدهاي هيپوژن اغلب شامل پيريت، كالكوپيريت، بورنيت و موليبدنيت است. كاني‌زايي سوپرژن در بخش شمالي گسترش چنداني ندارد و فقط بخش اكسيدان آن به‌صورت رخنمون‌هاي كوچكي از هيدرواكسيدهاي آهن و كربنات مس ديده مي‌شود. دگرساني‌هاي عمده در بخش شمالي كانسار مس پورفيري چاه‌فيروزه، دگرساني‌هاي پتاسيك و فيليك است. دگرساني پتاسيك اغلب شامل كوارتز، بيوتيت، سريسيت، كلريت و سولفيدهاي مس با يا بدون ارتوكلاز و مگنتيت و دگرساني فيليك اغلب شامل كوارتز، سريسيت، كلريت و پيريت و كالكوپيريت مي‌شوند. دگرساني پروپيليتيك با رنگ سبز و داشتن كاني‌هاي سبز كلريت و اپيدوت و دگرساني آرژيليك در حاشيه‌ها و مناطق سطحي مشاهده مي‌شوند. با افزايش عمق در اين كانسار، مقدار مس تقريباً ثابت است؛ ولي مقدار موليبدن افزايش مي‌يابد. بيشترين ميزان مس مربوط به گمانه شماره 44 در عمق 210 تا 212 متري با مقدار 4.5 درصد مس دركوارتزديوريت است و بيشترين مقدار موليبدن 0.17 درصد در گمانه 80 ، عمق 608 متري در گرانوديوريت وجود دارد. ميانگين مقدار مس و موليبدن در بخش شمالي به‌ترتيب 0.21 درصد و ppm24 است. اندازه، عيار‌، نوع دگرساني، سبك كاني‌زايي و سنگ‌هاي همراه در بخش شمالي، مشابه با كانسارهاي نوع مس پورفيري است كه در آن كاني‌زايي مس بر اثر جدايش محلول‌هاي گرمابي وابسته به توده‌هاي نيمه نفوذي در زون پتاسيك و فيليك تشكيل‌شده است.