بررسي كيفيّت آب‌هاي زيرزميني آبخوان سملقان بر اساس تغييرات تحت الارضي رخساره‌هاي آبرفتي و سنگي

دشت سملقان در پهنه كپه‌داغ قرار دارد و داراي آب ‌وهواي نيمه‌خشك مي‌باشد. به دليل اهميت نقش رخساره‌هاي آبرفتي و رخساره سنگي بر كيفيت آب‌هاي زيرزميني، در اين مقاله ضمن بررسي تحت‌الارضي رخساره‌هاي آبرفتي دشت سملقان، تأثير آن بر كيفيّت منابع آب زيرزميني مورد ارزيابي قرار گرفته ‌است. بدين منظور لاگ حفاري ۱۵ حلقه چاه و نتايج آناليز كيفي نمونه‌هاي آب 1۵ حلقه چاه بهره‌برداري مربوط به مناطق مختلف دشت در دو فصل تر و خشك سال ۱۳۹۲ مورد ارزيابي قرار گرفته ‌است. به‌كارگيري تكنيك‌هاي مختلف هيدروژئوشيميايي (نمودارهاي تركيبي، شاخص‌هاي اشباع يوني، نمودار گيبس و ...) نشان مي‌دهد كه فراواني غلظت كاتيون‌ها و آنيون‌ها در نمونه‌هاي آب به ترتيب Na+ amp;gt;Mg2+ amp;gt;Ca2+ amp;gt;K+ وCl amp;gt;HCO3 amp;gt;SO42 بوده و الگوي آب از بي‌كربناته در جنوب به كلروره در شمال دشت تغيير مي‌كند. نمودارهاي تركيبي يك و دو متغييره نيز تأثير انحلال كاني‌هاي تبخيري بر كاهش كيفيّت آب زيرزميني را تأييد مي‌كنند. به طور كلي، در دشت سملقان عوامل زمين‌شناسي و انساني بر شيمي آب‌زيرزميني تأثيرگزارند، اما عوامل زمين‌شناسي نقش مؤثرتري را دارا مي‌باشند. قرارگرفتن نمونه‌هاي آب در منطقه واكنش آب ــــــ سنگ بر روي نمودار گيبس، تأييدي بر اهميت سازندهاي منطقه (رخساره‌هاي آبرفتي و سنگي) در تعيين شيمي آب است. شاخص اشباع كاني‌هاي ژيپس، هاليت، كلسيت و دولوميت، حاكي از انحلال اين كاني‌ها در منطقه است. نهشته‌هاي نئوژن از مهم‌ترين عوامل كاهش‌دهنده كيفيت آب زيرزميني اين آبخوان هستند. منابع آب از نظر مصارف شرب در وضعيت خوب تا نامطبوع، از نظر كشاورزي مناسب تا نامناسب و از نظر صنعتي خورنده و رسوب‌گذار است.