اولويت‌بندي عوامل موثر بر فرهنگ ايمني رانندگان وسايل حمل و نقل مواد شيميايي خطرناك

علت عمده مرگ‌ومير در بسياري از شهرهاي كشور ما تصادفات وسايل‌نقليه سنگين حاوي كالاي خطرناك مي‌باشد. اين تصادفات هزينه‌هاي اجتماعي و اقتصادي زيادي را به دنبال دارند. ايمني وسايل‌نقليه باري موضوعي چندوجهي است و ضمن متاثر بودن از سه مقوله انسان، خودرو و محيط (مانند راه وشرايط اقليمي)، برخلاف حمل و نقل جاده‌اي رايج به نحو قابل توجهي از نيازهاي صنعتي، سياست‌هاي مديريتي، محدوديت‌ها و الزامات قانوني و فعاليت‌هاي نظارتي تاثير مي‌پذيرد. در اكثر شهرهاي كشور اتوبوس‌هاي مسافربري، اتوبوس‌هاي شركت واحد و وسايل‌نقليه سنگين حاوي كالاي خطرناك باري(شامل انواع كاميون، كاميونت، خاور، نفت كش، تريلر وكشندها) دو گروه از وسايل‌نقليه سنگين حاوي كالاي خطرناك فعال در حمل‌ونقل جاده‌اي و درون‌شهري مي‌باشند. عليرغم سهم اندك آن ها از مجموع تعداد وسايل‌نقليه در حال حركت در جاده‌هاي برون شهري و معابر درون شهري كشور، متاسفانه بسياري از مجروحان و همچنين متوفيان مربوط به تصادفاتي است كه يك طرف آن، همين دو گروه از وسايل‌نقليه سنگين حاوي كالاي خطرناك (اعم از مقصر يا غير مقصر) بوده‌اند. به طور كلي به منظور وضعيت ايمني در حمل‌ونقل باري ابتدا بايد مشخصات و دلايل تصادفات وسايل‌نقليه سنگين حاوي كالاي خطرناك شناسايي شده و سپس اقدامات مربوط به ارتقاي ايمني وسايل‌نقليه مزبور اعلام گردد تا بتوان بر اساس يافته هاي حاصل بهترين اقدامات ايمن‌سازي را مشخص نمود. در اين راستا در پژوهش جاري با توجه به اهميت موضوع و تلاش براي افزايش دقت مطالعات پرسشنامه طراحي شد و از رانندگان كالاهاي خطرناك تقاضا شد كه پرسشنامه را مطالعه و تكميل نمايند كه نهايتا 319 پرسشنامه تكميل شده بدست آمد كه مبناي محاسبات قرار گرفت. پسازانجاممصاحبهونظرخواهيازرانندگان كالاهاي خطرناك، مساله به صورت زيرشناساييشدند كه عوامل اجتماعي (مانند سن، تحصيلات و ساير با وزن 412/0) اولويت يك، عوامل روانشناختي (مانند نگرش، قانون­پذيري، رانندگي تهاجمي، رانندگي تدافعي با وزن 313/0) اولويت دوم، قانون­گذاري و اعمل مقررات (با وزن 302/0) اولويت سوم، آموزش عمومي (با وزن 275/0) اولويت چهارم و عوامل اقتصادي (مانند درآمد، ثروت و ساير باوزن 198/0) اولويت پنجم شد.