نقش ويژگي هاي كاني شناسي رس در شدت فرونشست زمين هاي دشت ابركوه يزد

Economic and social impacts of desertification on cities: A case study of the city of Ferdows

در دشت ابركوه يزد پديده ناخواسته فرونشست و رانش زمين در چندين موقعيت گزارش شده است. مطالعه حاضر مربوط به رانش هاي موجود در يك مزرعه پسته در مسير جاده كمربندي از يزد و نزديكي ابركوه، پس از هلال احمر است. پس از ثبت مشاهدات مرفولوژيكي، كار نمونه برداري از خاك در موقعيت هاي نشست زمين انجام شد. آزمايشات معمول خصوصيات فيزيكي و شيميايي بر روي خاك و رسوبات انجام گرفت. آزمايشات تكميلي مانند روش هاي طيف نگاري فلوئوروسنس اشعه ايكس جهت تشخيص عناصر كل و پراش اشعه ايكس جهت كاني شناسي بر روي نمونه هاي رس از رسوبات و خاك ها صورت گرفت. آنچه مي توان به عنوان يافته هاي جديد در اين تحقيق اشاره كرد، وجود سازند هاي رسوبي دولوميتيدر اقليم خشك و بياباني دشت ابركوه است كه گمان عامل كارست در نشست زمين را با ترديد مواجه مي نمايد. وجود دولوميت از طريق آزمايشات شيميايي و پراش اشعه ايكس اثبات گرديد. همچنين ويژگي خاص رس ها در اين ناحيه به صورت بين لايه ايبا ترتيب تصادفي از ايلايت واسمكتيت، توانسته است تا شدت فرونشست زمين را در اين ناحيه افزايش دهد. وجود نوسانات سطح آب زير زميني به جاي تنها افت سطح آب مي تواند تاثير رس ها در رانش زمين در اين ناحيه را افزايش داده باشد. پيشنهاد مي شود تا با افزودن تركيبات كلسيم دار، پايداري رس ها را افزايش داد و واگرايي آنها را كم كرد. همچنين پيشنهاد مي گردد تا با چينه شناسي و شناسايي لايه هاي رس موجود در رسوبات آبرفتي دشت ابركوه، نقشه پهنه بندي خطر نشست زمين تهيه گردد تا كاربري اراضي و ميزان استحصال آب را مديريت كرد.

Desertification is one of the major threats to the lives of all humans. So far, many efforts and inventions have been taken into consideration to deal with the issue, but its negative effects are still increasing. The effects of desertification are now beyond regions which are considered as deserts in terms of climate; rural areas are affected too. Ferdows is one of those cities which, because of being on the verge of the desert, suffers from the completely negative effects of this phenomenon. These effects are to such an extent especially in economic and social dimensions that they have changed the political structure and population of the city incredibly. On this basis, this study aims to deal with the situation by descriptive and analytical methods. The required data are obtained through empirical evidence and surveys of experts in this field. The number of samples is selective and determined by using the available sampling method (census) consisting of 50 experts. The collected data are analyzed by SPSS software, regression models, etc. The results indicate that the desertification phenomenon has a significant impact on the economic and socio-cultural development and this, in turn, affects other related aspects.