ماهيت رفتار سران جمل در ماجراي سقوط بصره

بدون عنوان

حكومت نوبنياد امام علي در مراحل آغازين تثبيت و تحكيم خود بود كه با فتنه​ي گروهي موسوم به ناكثين مواجه شد كه به رغم بيعت آزادانه​ي خود با آن حضرت، به بهانه​ي انجام عمره از مدينه خارج شدند تا جبهه​ي جديدي را در برابر امام بگشايند و حاكميت او را به چالش بكشند. ماجراجويي‌هاي ناكثين كه سرانجام به افروخته ‌شدن آتش فتنه​ ي جمل منجر گرديد، ابتدا شهر بصره را از كنترل امام خارج كرد و سپس زمينه را براي ايجاد نخستين جنگ داخلي در اسلام فراهم نمود. پرسش اساسي كه اين مقاله مي‌كوشد تا به روش توصيفي تحليلي به تبيين آن همت گمارد، اين است كه رفتار اصحاب جمل در ماجراي سقوط بصره از چه منطقي پيروي مي‌كرد؟ يافته‌هاي اين پژوهش، ناظر به اين معناست كه آنان برخلاف ادعاي خود در اجراي عدالت و خون خواهي عثمان، با تمسك به راهبردهاي فريب و شبهه‌افكني، نفاق و پيمان‌شكني، سخت‌كشي و كينه‌ورزي، تبعيض و سركوب، كوشيدند تا شهري را كه پيش از اين، به طوع و رغبت، به خلافت علي‌بن ابي‌طالب تن داده بود، از حيطه​ي اختيار و كنترل اوخارج سازند و از آن به مثابه​ي پايگاهي براي شورش عليه ‌آن حضرت بهره‌برداري نمايند.

Imam Ali’s newly established government faced anuproarcaused by a group named Nakesin during its early ages when its foundations were still being strengthened. This group pledged allegiance to Imam Ali freely, but then they left Medina with the excuse of going for Omrehpilgrimage, yet indeed they had the intention to conspire against Imam by forming a new front and challenging his government. It was the adventures of this group which sparkedthe flames of Jamal Battle, made Imam lose control of Basra, and paved the way for the first civil war in Islam.This article, through utilizing a descriptive-analytic method, makes attempt to respond to this fundamental question that what kind of logic dominated Jamal companions’ behavior during the decline of Basra. The findings of this article demonstrated that in contrast to their claim for execution of justice and taking revenge for Osman Murder, Nakesin resorted to deceit and seduction, hypocrisy, perfidy, treachery, rancor, discrimination, and oppression to take control of a city which previously had sworn allegiance to the ruling of Imam Ali (AS) and consequently they made it the basement of their rebellion and insurrection against Imam.