واكنش تعدادي از لاين‌هاي پيشرفته سويا نسبت به بيماري پوسيدگي ‌ذغالي

Reaction of some Soybean Advanced Lines to Charcoal Rot Disease,

به منظور دستيابي به ارقام متحمل به بيماري پوسيدگي ذغالي، در سال ‌هاي 1380 و 1381 در قطعه زميني آلوده به عامل بيماري واقع در شهرستان جويبار استان مازندران، 121 لاين خالص سويا مورد بررسي قرار گرفتند. با نمونه برداري از خاك، اندام ‌هاي آلوده كننده قارچ عامل بيماري به عنوان مايه اوليه تلقيح 35 عدد سختينه زنده در هرگرم خاك تعيين و آزمايش در قالب طرح لاتيس مربع ساده با دو تكرار انجام شد. در هر كرت به طول پنج متر، سه خط از هر لاين با فاصله نيم متر از يكديگر كاشته شد و فاصله بين بوته ها در هر خط ده سانتي ‌متر در نظر گرفته شد. وجود سختينه ‌ها در روي ريشه و طوقه به عنوان ملاك تشخيص بوته ‌ هاي آلوده از سالم قرار گرفت . نتايج حاصل از تجزيه واريانس مركب داده ‌ هاي حاصل از شمارش تعداد بوته ‌ هاي آلوده در تيمارهاي مختلف ، اختلاف معني داري از نظر ميزان آلودگي به پوسيدگي ذغالي را بين لاين ها نشان داد. بعضي از لاين ها حساسيت زياد (با 100% آلودگي) و برخي ديگر تحمل خوبي نسبت به اين بيماري از خود نشان دادند. به طور كلي گروه ‌ هاي ديررس به بيماري فوق، متحمل ‌تر بودند. در مقايسه ميانگين ها (آزمون كلاستر) لاين هاي خالص J. K-695 , B. P-692 و K. S- 69035 با كمترين ميزان آلودگي به پوسيدگي ذغالي در گروه متحمل قرار گرفتند. با تلفيق نتايج حاصل از اين بررسي و اطلاعات زراعي موجود در مورد خصوصيات كمي و كيفي ، دو لاين B. P-692 و J. K-695 به عنوان ارقام مناسب جهت كاشت در اين استان انتخاب و با نام ‌هاي ساري و تلار معرفي شدند.

In order to determine the tolerant cultivars to charcoal rot disease,caused by Macrophomina phaseolina,121 soybean lines were evaluated in field conditions during 2001 and 2002. Initial densities of the fungal inoculum was 35 microsclerotia per gram of soil. The experiment was carried out in a simple lattice square design with 121 plots in two replications. In each plot one soybean line was planted on three rows (5m long). Distance between rows was 50 cm and between plants 10 cm. Infected plants were differentiated from healthy ones, based on the level of colonization and presence of microsclerotia on the lower parts of stems and roots. The results of combined analysis of variance showed significant differences between soybean lines in reaction to the disease. Lines exhibited reactions from moderately resistance to high susceptibility (up to 100% infection). Generally,the late maturity groups of soybean were more tolerant to the disease. Lines B.P-692, J.K-695 and K.S-69035 showed the highest tolerance to charcoal rot. Based on the results in this study and the qualitative and quantitative agronomy characteristics, two lines J.K-695 and B.P-692 were selected as the suitable cultivars and introduced as Sari and Telar for cultivation in Mazandaran region.