كليدواژه :
ابو علي سينا , اخلاق پزشكي , اخلاق عملي , اخلاق علمي , منشور اخلاقي
چكيده فارسي :
ابو علي سينا، دانشمند ايراني مسلمان، عارف و فيلسوف بزرگ سده ي چهارم است كه شهرتي جهاني دارد. علي رغم بررسي هاي فراوان درباره آراي وي در زمينه هاي مختلف علمي، پژوهش درخصوص نگرش اخلاقي اين دانشمند بزرگ، كمتر صورت پذيرفته است. لذا در اين مقاله سعي شده است تا با گذري بر شرح هاي معتبري كه از دوران حيات بوعلي بجا مانده، و نيز با غور در بعضي از آثار مكتوب وي، منشوري براي استفاده ي پزشكان و ساير » منشور اخلاق عملي ابن سينا « اخلاقي تحت عنوان علاقمندان و اخلاق پژوهان تنظيم گردد. بديهي است شيوه پژوهش در چنين موضوعاتي كتابخانه اي و سند پژوهي است.مفاد اين منشور در سه بخش:اخلاق علمي، اخلاق در سيره يا اخلاق عملي و اخلاق پزشكي ترتيت يافته است كه فشرده ي آن چنين مي باشد: در قسم نخستين، كوتاه سخن اين كه: از جدّيت او در فراگيري تمام دانش هاي مؤثر زمان خود در سنين نوجواني، فراست و دقتي كه در يادگيري اين علوم بخرج مي دهد و رغبت وي در مصاحبت با ساير انديشمندان و... سخن به ميان آمده است. در قسم دوم، توجه وي بر عناصري اخلاقي همچون ادب حضور در ساحت قدس خدا و پيامبر، قدرشناسي از نعم الهي، درايت و تدبير عالمانه، توكل، تقوا و خلوص نيّت، سفرهاي مطالعاتي براي كسب دانش و تجربه بيشتر و... و در قسم سوّم، تأكيد وي بر نقش ورزش در سلامتي جسم و جان آدمي، تأكيد بر استنشاق هواي پاك، رعايت اعتدال در تأمين نيازهاي بدن، پايين آوردن سطح توقعات و چشم داشت هاي مادي از بيماران، پرهيز از هر نوع شتابزدگي در تشخيص، معاينه و... مورد اشاره قرار گرفته است.
چكيده لاتين :
Avicenna, the great Iranian Muslim Scholar of the fourth century is one of those great
Iranian scientists with global fame. Despite the wide researches conducted to investigate
his viewpoints in different aspects of knowledge his ethical looking has been relatively
shortly studied.
In this way, in this article we have attempted by using the existing narrations and reports
from the real life of him and his scientific works taking out an ethical charter, The Applied
Ethics Charter of Avicenna, applicable by all academics especially health care providers
and enthusiastic. Obviously the research approach in these kinds of studies is library based
and document oriented. The content of the Charter has been categorized into three parts:
scientific, applied and medical ethics which the concise concept of each part is as the
following:
In part one his seriousness in learning the knowledge of his time in the adulescenthood,
intelligence and carefulness in teaching and his willingness to keep company with other
scientists, etc. have been considered. Ethical Islamic elements like piety, faith, recognition
of God’s blessings, politeness in the presence of Allah and prophet Mohammad, good
intention, scientific journeys in the search of new learning and experiments, wise insight,
etc and emphasis on the role of exercise, in the body and mind healthiness, living in clean
environments, balance in providing body needs, not seeing patients as money providers
and not being precipitous in the detection and examination of diseases, etc. are example
items which have been dealt with in parts two and three respectively.
