كاربرد تجزيه مؤلفه هاي اصلي براي شناسايي تغييرات ويژگي‌هاي خاك ناشي از آبياري با پساب در اراضي حاشيه رودخانه كشف‌رود

با توجه به بحران كمبود منابع آب و لزوم بهره‌برداري از منابع آب نامتعارف، بهره‌گيري مطلوب و بهينه از پساب فاضلاب شهري يكي از مباحث مهم پژوهش‌ها مي‌باشد. در اراضي حاشيه رودخانه كشف رود مشهد از پساب تصفيه‌خانه پركندآباد به عنوان منبع جايگزين آب آبياري استفاده مي‌شود. در اين مطالعه برخي از ويژگي‌هاي فيزيكي، شيميايي و زيستي خاك در دو گروه خاك‌هاي آبياري شده با پساب به مدت 10 سال و آب چاه مورد بررسي قرار گرفتند. اراضي به شكلي انتخاب شدند كه همگي بافت يكسان (لومي) داشتند. كيفيت خاك منطقه مورد مطالعه با پارامترهاي جرم مخصوص ظاهري (BD)، درصد رس، ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها (MWD)، شاخص پايداري ساختمان خاك (SI)، pH، نسبت جذب سديم (SAR)، نيتروژن كل، پتاسيم، فسفر، كربن آلي، زيست توده (MBC) و تنفس ميكروبي (BR) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد آبياري با پساب سبب افزايش معني‌دار پارامترهاي SI، SAR، فسفر قابل دسترس، MBC، BR و كربن آلي نسبت به خاك‌هاي شاهد شد و پارامترهاي BD و درصد رس در خاك‌هاي آبياري شده با پساب نسبت به آب چاه كاهش معني‌داري داشتند. همچنين در مورد pH، MWD، نيترژن كل و پتاسيم تفاوت معني‌داري ايجاد نشد. همچنين نتابج آناليز مؤلفه‌هاي اصلي نشان داد كربن آلي، نسبت جذب سديم، نيتروژن، pH، جرم مخصوص ظاهري، ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها، تنفس ميكروبي و پتاسيم قابل دسترس بيشترين تغييرات را در اثر آبياري با پساب تصفيه خانه پركندآباد در زمين هاي حاشيه رودخانه كشف رود نشان دادند؛ به طوري‌كه بر اساس تغيير اين ويژگي ها، خاك‌هاي آبياري شده با پساب و آب چاه را در دو گروه مجزا قرار گرفتند كه نشان مي‌دهد آبياري با پساب بر خاك‌هاي مورد مطالعه تأثير قابل توجهي داشته است.