مطالعه ژنتيكي ارتباط خاك و زمين نما در منطقه خشك فارياب، استان كرمان

جهت افزايش بهره وري از خاك در كشاورزي پايدار، آگاهي از ويژگي هاي مختلف آن ضروري مي باشد. پژوهش حاضر به منظور مطالعه نحوه تشكيل، طبقه بندي، كاني شناسي و ميكرومورفولوژي خاك هاي منطقه فارياب در استان كرمان با رژيم رطوبتي و حرارتي اريديك و هايپرترميك، در سطوح ژئومورفيك مختلف انجام گرفت. اشكال اراضي منطقه شامل مخروط افكنه، دشت رسوبي، اراضي پست و تپه در منطقه بودند. بر روي هر واحد ژئومورفيك، يك يا چند خاك رخ حفر، تشريح و نمونه برداري شدند. نمونه هاي خاك تحت آزمايش هاي معمول قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه با حركت از واحدهاي تپه و مخروط افكنه به سمت واحدهاي پايين دست، بافت خاك سنگين تر، ظرفيت تبادل كاتيوني، ماده آلي، كربنات كلسيم معادل، هدايت الكتريكي، پ هاش، نسبت سديم جذبي، بيشتر و ميزان گچ كمتر گرديد. زيرگروه جديـد Calcic Natrigypsids براي افزودن به تاكسونومي پيشنهاد مي شود. كاني هاي رسي شامل ايليت، پاليگورسكيت، كلريت، اسمكتيت، كائولينيت، ورمي كوليت و كوارتز مي باشند. بيشترين ميزان پاليگورسكيت در افق هاي تجمعي گچ در واحدهاي تپه و مخروط افكنه بود و با حركت به سمت واحدهاي مركزي دشت به ميزان زيادي از مقدار آن كاسته و به ميزان اسمكتيت افزوده شد. كاني هاي كائولينيت، ايليت و كلريت، كاني هاي توارثي تشخيص داده شدند. بررسي مقاطع نازك نشان دهنده وجود كربنات كلسيم به شكل هاي نودول، پوشش در ديواره حفرات مي باشد. همچنين بلورهاي گچ به فرم عدسي شكل، كروي و بي‌شكل و يا پرشدگي و يا به صورت صفحات در هم قفل شده مشاهده شدند. پوشش رسي در افق ناتريك در موقعيت اراضي پست در ديواره كانال هاي خاك مشاهده شد. نتايج پژوهش، نمايانگر نقش مهم سطوح ژئومورفيك در تغييرپذيري ويژگي هاي خاك هاي منطقه مطالعاتي مي باشد.