«انسانِ‌ ديني» و «دينِ‌ انساني»

مفهوم «انسان ديني» در گذر تاريخ دچار تحول معنايي شده و به تبع آن، مختصات و شاخصه‌هاي آن نيز تغيير كرده است. معناي كلمه‌ي ديني يا دين‌دار به‌عنوان يك صفت براي انسان و وسعت دامنه‌ي مفهومي آن، به تعريفِ خودِ دين بستگي دارد. در دوره‌ي پيشامدرن اعتقاد بر اين بود كه دين، امري آسماني، قدسي، جزمي، واقع­ گرا و بي ­بديل است و مصداق آن، اديانِ نهادين و رسميِ حاكم بر جامعه بود. اما در دوره‌ي مدرن، مفهوم دين وسيع­تر شده و همه‌ي دستگاه‌هاي فكري را كه به‌ نوعي كاركرد دارند و به كار معنابخشي جهان مي‌آيند، شامل مي­شود. از اين نوع دين به «دين انساني» تعبير مي‌شود. به‌ دليل وسيع‌ترشدن دايره‌ي مفهومي كلمه‌ي دين، هم مفهوم «انسان ديني» وسيع­ تر شده است و هم شاخصه‌هاي آن تغيير كرده است. شاخصه­ هاي «انسان ديني» از دوره­ اي به دوره‌ي ديگر و از ديني تا دين ديگر، با يكديگر تفاوت دارند. اما درعين‌حال مي­توان برخي از شاخصه­ هاي مشترك مانند التزام و تعهد، انتخابگري، انگيزه­ مندي و شعف، انتخابگري و هدفمندي را براي آن نام برد. دين انساني كه عمدتاً محصول دوره‌ي مدرن است، به ديني گفته مي‌شود كه معلولِ انسان و نيازمندي‌هاي مختلف اوست و در آن، بر ارزش‌ها، خواست­ ها و نقاط قوت انسان تأكيد فراوان مي‌شود. برخي از شاخصه­ هاي دين انساني عبارت‌اند از: منشأ بشري داشتن، كاركرد داشتن، غير قدسي‌بودن، اين‌ جهاني‌ بودن، محوريت انسان، تغيير‌پذيري، فردي و خصوصي بودن، بديل‌پذيري و ....

فاقد چكيده مي باشد