بررسي كارايي آزمون من‌كندال در شناسايي روند سري‌هاي داراي خودهمبستگي

Study of Mann-Kendall test performance in detecting the series of autocorrelation

در صورتي­كه داده‌هاي اقليمي و هيدرولوژيكي فاقد روند و داراي خود همبستگي باشند ممكن است بررسي روند با روش كندال با خطا همراه باشد. بدين منظور در اين تحقيق اقدام به بررسي كارايي روش‌هاي مختلف حذف تأثير خود همبستگي در بررسي روند پارامترهاي بارش و رواناب با استفاده روش كندال در برخي از ايستگاه‌هاي هيدرومتري استان گلستان گرديد. روش‌هاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل آزمون‌هاي من -كندال معمولي، MK-PW، TFPW، MK-VC، MK-BB، SEAS و HERISH بود. نتايج نشان داد مقادير بارش در ايستگاه نوده‌خرمالو و مقادير دبي در ايستگاه‌هاي قزاقلي و قلي‌تپه به‌ترتيب داراي روند صعودي و نزولي معني‌داري بودند. در تمام ايستگاه‌ها كمترين مقدار احتمال معني‌داري مربوط به روش من-‌كندال فصلي بدون اصلاح خود همبستگي بود. در ايستگاه‌هايي كه همبستگي مرتبه اول معني‌دار بود روش MK-PW داراي بيشترين مقدار احتمال معني‌داري بود. روش TFPW به­دليل محاسبه خود همبستگي بعد از حذف روند رفتار متفاوتي از خود نشان داده است. در اين بين روش‌هاي MK-VC، MK-BB، HERISH عملكرد بهتري داشته و توانسته بودند احتمال خطاي نوع اول را كاهش دهد. براي بررسي بيشتر روند و برقراري ارتباط بين پارامترهاي اقليمي و هيدرولوژيكي با استفاده از روش MASH داده‌هاي بارش و دبي ايستگاه نوده‌خرمالو در ماه‌هاي مختلف مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد در برخي ماه‌ها دبي داراي روند كاهشي بوده در حالي‌كه بارندگي روند افزايشي دارد.

In all stations the least amount of P was related to seasonal Mann-Kendall method that series data has autocorrelation. The stations have first-order correlation MK-PW method have highest amount of P. TFPW method has shown different behavior because of calculating the autocorrelation after removing trend. Comparisons of methods showed MK-VC, MK-BB and HERISH methods better than others and able to reduce the probability of first error. To further trend study and relationship between climate and hydrological parameters, rainfall and river flow in Nodehkhandooz station was studied using MASH approach in different months. The results showed that river flow has decreasing trend in the months when withdrawal of river is high. Most of climatic and hydrological data has autocorrelation, which makes Kendall method detect trend the series data without trend. In this study the effect of different removal aoutocorrelation methods were studied in Kendall trend detection of rainfall and runoff in 4 hydrometric stations in Golestan province. The methods used to remove the autocorrelation was MK, MK-PW, TFPW, MK-VC, MK-BB, SEAS and HERISH. The results showed that rainfall in Nodehkhormaloo station and river flow in Ghazaghly and Gholitapeh stations have significant increasing and decreasing trend respectively.