بررسي عملكرد عمليات بيولوژيكي آبخيزداري بر ترسيب كربن خاك (مطالعه موردي: حوزه آبخيز كلستان فارس)

Study of Watershed Managemeant Biological Practices on Soil Carbon Sequestration (Case Study: Kelestan Watershed-Fars Province)

حوزه­ هاي آبخيز در هر منطقه به عنوان بزرگترين واحدهاي فيزيكي و توپوگرافيك همراه با تنوع اكوسيستمي از اهميت خاصي برخوردار هستند. خاك، از مهم­ترين اجزاي اين اكوسيستم ­ها در مقياس جهاني سومين منبع ذخيره كربن است و در توازن جهاني كربن و ترسيب آن نقش به­ سزايي دارد. هدف از انجام اين تحقيق بررسي نقش پروژه­ هاي آبخيزداري روي ترسيب كربن است كه مي­تواند باعث غني شدن خاك و بهبود شرايط حوزه­ هاي آبخيز شود و روي توجيه­ پذيري اين پروژه­ ها نيز تاثير خواهد داشت. به منظور برآورد ترسيب كربن خاك، در حوزه آبخيز كلستان فارس شش كاربري مختلف (شامل: بادام­ دست­ كاشت، انگوركاري، بوته ­كاري (پيچك صحرايي)، گون، بادام­ طبيعي و بذرپاشي) انتخاب شد. نمونه­ برداري خاك در دو عمق (cm 20-0) و (cm50-20) انجام شد. و از هر عمق تعداد 35 نمونه به روش طبقه بندي شده برداشته شد. نتايج نشان داد كه ميزان ترسيب كربن در كاربري­ هاي مختلف متفاوت است و در عمق (cm20-0) بيشترين مقدار ترسيب كربن مربوط به بوته­ كاري، معادل 64.628 (تن بر هكتار) اندازه­ گيري شد. در عمق (cm50-20) بيشترين مقدار ترسيب كربن مربوط به بادام دست ­كاشت، معادل 57.652 (تن بر هكتار) اندازه­ گيري شد. ترسيب كربن كل در مجموع دو عمق مربوط به بادام دست­ كاشت، معادل 119.150 (تن بر هكتار) بود. باهدف ترسيب كربن، پيشنهاد مي­شود اولويت عمليات بيولوژيك به ترتيب با بادام دست­ كاشت، بوته­ كاري، گون، انگوركاري، بذرپاشي و بادام طبيعي باشد.

In each area, watersheds are very important because they are the largest physical and topographic units which contain various ecosystems. Soil, the most important component of these ecosystems, is the third source of carbon storage in the world, playing an important role in global balance of carbon and its sequestration. The purpose of this study is to investigate the role of watershed management projects on carbon sequestration, which it could enrich the soil and improve watershed conditions. In order to estimate the soil sequestration in Fars Kelestan watershed, six different land uses including peanuts planting, grape planting, bush planting , milk vetch, natural almonds and seeding were selected. Soil sampling at two depths (0-20 cm), (20-50 cm) were carried out, in which.35 samples stratification collected from each depth. The results revealed that the amount of carbon sequestration varies in different land uses. The maximum amount of carbon sequestration in depth (0-20cm) belongs to bush planting which equals to 64.628 ton/ha. The highest rate of carbon sequestration at depth (20-50cm) belongs to the peanuts planting which is 57.652 ton/ha. In peanuts planting land use the total carbon sequestration is 119.150 ton/ha. In purpose of carbon sequestration increasing, biological treatments are recommended with the priority order of the peanuts planting, bush planting, milk vetch, grape planting, seeding were, and natural almonds.