تحليل و مقايسه عناصر داستان يوسف و زليخا ي نورمحمّد عندليب و عبدالرّحمان جامي

The Analysis and Comparison of Factors of Joseph and Zuleika by Nur Mohammad Andalib and Jami

رسالت ادبيات تطبيقي، تشريح خط سير روابط و پيوندهاي ادبي ملّت‌هاست كه بايد با شناساندن ميراث­هاي تفكّر مشترك، براي تفاهم و دوستي ديگر ملل كارآمد باشد. تقابل دو فرهنگ با دو ديدگاه و عوامل محيطي در پردازش داستان به گونه ­اي متفاوت، نمود پيدا مي‌كند. در اين جستار، عناصر تشكيل دهنده داستان: پي‌رنگ، شخصيت، زاويه ديد و ...، همچنين شيوه پردازش دو سخنور با زبان و فرهنگ متفاوت با ياري جستن از رويكرد تطبيقي- تحليلي، به روش كتابخانه ­اي مورد بررسي و تبيين قرار گرفته و «يوسف و زليخا»ي عندليب، شاعر، نويسنده و مترجم(قرن دوازدهم) با «يوسف و زليخاي» جامي(قرن نهم) مقايسه شده است، تا وجوه افتراق و اشتراك اين دو اثر تركمني و فارسي مورد بررسي قرار گيرد. نتايج كلّي پژوهش: جامي با توصيفات زنده و گويا بر وسعت داستان مي­افزايد و عندليب با آوردن مطالب بيش‌تري از رويدادها و وقايع، اثر خويش را مي­گستراند. هر دو راوي از زاويه ديد داناي كل بهره برده­اند. بسامد عوامل متافيزيكي در عندليب نقش اساسي را در شكل­ گيري پي‌رنگ داستان دارد؛ ولي جامي در پردازش خود از طرحي باورمندانه و منطق نيز بهره برده است.

The purpose of comparative literature is to explain the tracks and timelines of different nations' literary relations and links which should be competent for understanding and friendship of other nations by familiarizing the heritage of common thoughts. The present paper studies, surveys and analyzes the components of the novel such as theme, character, landscape and etc. as well as the method of processing of two speakers with different languages and cultures by the aid of analytical – comparative approach and in librarian method. Joseph and Zuleika by Andalib – poet, author and translator of twelfth century – has been compared to the one by Jami – ninth century – to find the similar and opposite aspects of Turkman and Persian stories. The general results of the study are as below: Jami spreads his story by alive and obvious explanations while Andalib brings more proofs of events and incidents. Both narrators are omniscient. The frequency of metaphysical factors are more in Andalib's theme but Jami enjoys more logical and believable patterns.