مكان يابي پاركينگ هاي مكانيزه با رويكرد توسعه پايدار (مورد مطالعه: شهر قم)

Locating Mechanized Parking in Qom with Sustainable Development Approach (A study on the city of Qom)

افزايش جمعيت و توسعه شهرها، استفاده روزافزون از خودروهاي شخصي، عرض كم خيابانها و كمبود فضاي پارك حاشيه اي به ويژه در بخشهاي مركزي شهر، مشكلات فراواني را براي شهرهاي بزرگ و پرجمعيت در پي داشته است. مكان‌يابي پاركينگ هاي مكانيزه كه با اشغال مساحت كمتر، ظرفيت پارك بالايي دارند، از ضرورتهاي برنامهريزي شهري و ترافيك شهرهاي بزرگ ميباشد. هدف پژوهش حاضر، وزندهي و اولويتبندي معيارهاي مؤثر بر مكان‌يابي پاركينگهاي مكانيزه با رويكرد توسعه پايدار و سپس رتبه بندي مكانهاي بالقوه براي احداث پاركينگهاي مكانيزه در موقعيت مركزي شهر مقدس قم ميباشد. بنابراين، ابتدا با در نظرگرفتن اصول و مؤلفه هاي توسعه پايدار و برنامهريزي كاربري زمين شهري و برنامهريزي حمل ونقل و ترافيك و نيز با توجه به ويژگيهاي شهر قم، سه معيار و 16 زيرمعيار براي مكان‌يابي پاركينگ هاي مكانيزه انتخاب شدند. براي تحليل داده ها، از دو تكنيك ANP و PROMETHEE فازي استفاده شد. نتايج بهدست آمده از وزندهي به معيارها، حاكي از آن بودند كه معيار زيست محيطي با وزني معادل 0/429 در رتبه اول، معيار اقتصادي با وزني معادل 0/347 در رتبه دوم و معيار اجتماعي با وزني معادل 0/251در رتبه سوم قرار گرفت. همچنين نتايج به دست آمده از رتبه‌بندي مكان‌هاي بالقوه براي احداث پاركينگ مكانيزه نيز به اين صورت مشخص شد: مكان مربوط به خيابان كيوانفر در رتبه اول، مكان مربوط به كوچه صداقت در رتبه دوم، مكان مربوط به خيابان اميركبير در رتبه سوم و مكان مربوط به كارخانه يخ‌سازي، در رتبه چهارم قرار گرفتند.

Population growth and urbanization, increase in number of private vehicles, low-width’s streets and lack of marginal parking spaces, especially in central parts of cities, have brought numerous problems for big and populated cities. Locating mechanized parking lots, which with occupying less area have a high parking capacity, is of the necessities of urban and traffic planning in large cities. The present study aims to identify, to weight and to prioritize effective criteria in locating of mechanized parking with sustainable development approach, and ultimately to prioritize potential sites for the construction of mechanized parking lots in central part of Qom. Therefore, first with regard to principles and components of sustainable development and applicable planning of urban land and transport and traffic planning and also with regard to characteristics of Qom city, three criteria and 16 sub criteria to locate mechanized parking lots have been chosen. The method used in this research for weighting and prioritization of locating criteria and sub criteria is Analytic Network Process (ANP) and fuzzy PROMETHEE. Therefore, after gathering the required data from the paired comparison questionnaire and calculate the total weight of the criteria, priority was given as followed: “environmental” criterion with weight of 0.429 in top priority, “economic” criterion with weight of 0.347 in second priority and “social” criteria with weight of 0.251 was located in third priority. Moreover, the result of ranking potential sites to construct mechanized parking using fuzzy PROMETHEE were identifies as follow: location in Keivanfar street is the first place, location in Sedaqhat alley in the second place and location in ice making factory in the fourth place.