بررسي تغييرات اندازه ذرات با استفاده از روش نوين پراش ليزري و كاني‌شناسي رسي خاك‌هاي مدرن لسي در طول گراديان اقليمي در شمال ايران

مطالعه لس‌هاي شمال ايران به دليل قرار گرفتن در ميانه كمربند لسي آسيا و اروپا داراي اهميت بسزايي است. علاوه بر اين لس ها به دليل قرار گرفتن در يك شيب اقليمي كه از شمال به جنوب و از غرب به شرق ميزان بارندگي در آن افزايش مي‌يابد و تقريباً دما در آن ثابت است براي بررسي تغييرات اقليمي و شرايط محيطي بسيار مناسب است. هدف از اين مطالعه بررسي روند تغييرات اندازه ذرات در اين شيب اقليمي و استفاده از اندازه ذرات و كاني‌شناسي رسي و پذيرفتاري مغناطيسي براي تعيين منشا رسوبات خاك‌هاي مدرن بود. از اين‌رو، 6 خاكرخ در طول گراديان اقليمي با بارندگي‌هاي مختلف از حدود 200 تا 700 ميلي‌متر در نظر گرفته شد و آناليزهاي اندازه ذرات و كاني‌شناسي رسي بر روي آنها انجام شد. نتايج نشان داد كه ميانه اندازه ذرات و Uratio به سمت مناطق با بارندگي بيشتر كاهش و مقدار رس و سيلت ريز افزايش يافت. ميكا و كلريت وكائولينيت كاني‌هاي بخش رس و كوارتز و پلاژيوكلاز كاني‌هاي بخش سيلت مواد مادري در طول گراديان اقليمي مقدارشان ثابت بود. تغييرات اندازه ذرات نشان داد كه با دور شدن از منطقه با بارش كمتر در شمال منطقه از منبع اصلي دور شده و روند كاني‌شناسي رسي نشان دهنده وجود منبع مشترك بين خاكهاي مدرن بود؛ با اين تفاوت كه اقليم تغييراتي در مقدار برخي كاني‌ها در سولوم خاك ايجاد كرده است.