ارزيابي مدل هيدرولوژيك SWAT در شبيه سازي بيلان آب در حوضه هاي آبريز مناطق نيمهخشك (مطالعه موردي: حوضه آبريز زاينده رود)

شبيه‌سازي و برآورد مؤلفه هاي بيلان آب از جمله اقدامات مورد نياز جهت برنامه ريزي و مديريت پايدار منابع آب در سطح حوضه هاي آبريز مي باشد. مدل SWAT يكي از مدل هاي نيمه توزيعي براي شبيه سازي حوضه آبريز است كه به نحو مطلوبي از ويژگي هاي فيزيكي حوضه براي محاسبه بيلان آب استفاده مي كند. در پژوهش حاضر از اين مدل جهت شبيه سازي بيلان آب درحوضه آبريز زاينده رود استفاده شده است. با وجود اين كه در زمينه استفاده از اين مدل در بررسي هاي مربوط به حوضه هاي آبريز مطالعات گسترده اي انجام گرفته است ولي به دليل ناكافي بودن و دقت پايين اطلاعات مكاني از جمله نوع خاك، نوع كاربري اراضي، همچنين پراكندگي و تعداد ايستگاه هاي هواشناسي و هيدرومتري مورد استفاده جهت واسنجي و اجراي مدل، لزوم مطالعات دقيق تر در اين زمينه به نظر مي رسد. از اين رو، از اطلاعات 27 كلاس كاربري اراضي، 57 كلاس بافت خاك و 27 ايستگاه هواشناسي شامل داده هاي روزانه بارش و دماي حداقل و حداكثر استفاده گرديد. همچنين تحليل حساسيت، واسنجي (2000- 2006) و صحت سنجي (2007- 2009) مدل با استفاده از الگوريتم SUFI2 در برنامه SWAT-CUP و با بكارگيري از داده هاي 6 ايستگاه هيدرومتري به صورت ماهانه انجام شد. نتايج حاصل از بكارگيري از اين مدل واسنجي شده در حوضه آبريز زاينده رود نشان داد كه از كل بارش سالانه ورودي به حوضه 65.98 درصد به صورت تبخير و تعرق از حوضه خارج مي گردد كه داراي بيش ترين سهم در ميان اجزاي بيلان آب مي باشد. همچنين رواناب سطحي با 15 درصد، جريان آب زيرزميني با 13.7 درصد، جريان جانبي با 1.5 درصد و تغذيه آبخوان عميق با 0.8 درصد به ترتيب ساير بخش هاي بيلان آب را در اين حوضه تشكيل مي دهند.