كليدواژه :
امكانات و خدمات شهري , شبكه شهري , تاكسونومي عددي , شهر يزد
چكيده فارسي :
طي سه دهه اخير به دليل هجوم شتابان جمعيت به سمت شهرها، مشكلات متعددي براي شهرها به وجود آمده و لزوم برنامه‌ريزي و ارائه روش‌ها و مدل‌هايي به منظور انتظام شبكه شهري براي كاهش و ساماندهي مشكلات نوظهور، بيش از پيش احساس شده است. يافتن عوامل ناشي از اين رخداد و همچنين ارائه راهكاري در راستاي كاهش وضعيت نامطلوب موجود و حركت به سمت تعادل در توزيع جمعيت و فعاليت، از مهمترين دغدغه‌هاي برنامه‌ريزان و مديران شهري مي‌باشد. در اين پژوهش، با ارزيابي سطح برخورداري از امكانات شهري در نقاط شهري استان يزد، چگونگي ارتباط وضعيت سطح ارائه خدمات و امكانات شهري با وضعيت جمعيتي و به تفكيك نقاط شهري، بررسي شده است. تحقيق حاضر از نظر نوع تحقيق، توسعه‌اي- كاربردي و از لحاظ روش پژوهش، توصيفي- تحليلي است. اطلاعات موردنياز پژوهش با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي، اسناد مركز آمار ايران، سالنامه‌هاي آماري و اسناد مرتبط با آن، گردآوري شدند. براي تجزيه‌وتحليل اطلاعات و دستيابي به نتايج كاربردي، از مدل تاكسونومي عددي و مراحل تحليل عددي استفاده شده است. نتايج به‌دست‌آمده، بيانگر تأثير نسبتاً زياد سطح برخورداري از امكانات و خدمات ارائه شده در نقاط شهري بر توزيع متوازن جمعيت است؛ به گونه‌اي كه در تحليل انجام شده، رتبه استنتاجي از تحليل تاكسونومي كه بيانگر سطح برخورداري از امكانات در مناطق مي‌باشد، با رتبه توزيع جمعيتي، تناسب زيادي دارد. بر اين اساس شاخص‌هاي مرتبط با امكانات و خدمات شهري، تا سطح قابل‌قبولي مي‌توانند نقش مؤثري در جذب جمعيت در نقاط مختلف، جلوگيري از مهاجرت و تمركززدايي، ايفا نمايند.
چكيده لاتين :
During last three decades, because of rapid influx of population into the cities, many problems have been emerged for cities. Thus, it is necessary to plan and present models in order to regulate urban network to reduce and organize emerging problems. Finding factors resulting from these events, presenting solution in order to reduce unfavorably existing situation, and move toward balance in population and activity distribution are some of the most concerns of planners and city managers. In this research, the relationship between urban facilities and population distribution in urban network was studied by evaluating level of enjoying municipal facilities in urban areas of Yazd Province. In terms of research type, it is developmental-applied and in terms of method, it is descriptive-analytical. Data were collected by library studies, documents of Iran’s Statistical Center, statistical yearbook, and relevant documents. To analyze data and reach to practical results, numerical Taxonomy model and numerical analysis process were used. The results indicate that presented facilities and services in urban areas have fairly big influence on balanced distribution of population; therefore, deductive rank of Taxonomy analysis that indicates level of enjoying facilities in the areas is in line with the rank of population distribution. In this regard, indexes relevant with municipal facilities and services can considerably play effective role on absorbing population, avoiding immigration, and decentralization in different areas.
