تفسير اصالت وجود و اعتباريت ماهيت و كاربرد معرفت‌شناختي ماهيت از نگاه صدرا

The Interpretation of the Principality of Existence and Fictitiousness of the Quiddity and Epistemological Use of Quiddity from Sadra’s View

با وجود اينكه اصالت وجود از عمده‌ترين و بنيادي‌ترين مسائل فلسفي است كه در كانون توجه فكري و فلسفي صدرالمتألهين قرار دارد و بسياري از مسائل مهم فلسفي بر آن استوار است، متأسفانه عدم تفكيك دقيق مسائل هستي‌شناسي و معرفت‌شناسي در متون فلسفۀ اسلامي و حكمت صدرايي، چنان كه در ابهام و پيچيدگي بسياري از مسائل فلسفي تأثير گذاشته و بر وضوح مقاصد حكماي ما سايه انداخته، بر اصل اين مسئله و پيامدها و نتايج آن نيز تأثير گذاشته است. در اين مقال كوشيده‌ايم ضمن ارائۀ پيشينۀ بحث، با تفكيك دو حيث معرفت‌شناختي و هستي‌شناختي و با تكيه بر مباني و عبارات صدرالمتألهين ـ با روش توصيفي تحليلي‌ـ اين مسئله را مورد واكاوي قرار دهيم و تفسير صحيح او از اصالت وجود و اعتباريت ماهيت را از دو جهت هستي‌شناختي و معرفت‌شناختي بررسي و كاركرد معرفت‌شناختي ماهيت را تبيين كنيم.

Despite the fact that the principality of existence is one of the most important and fundamental philosophical issues that is at the center of the intellectual and philosophical attention of Sadr al-Muta’alehin and many of the important philosophical issues are based on it, unfortunately lack of a precise separation of the ontological and epistemological issues in the texts of Islamic philosophy and Sadraian philosophy has affected on this issue itself and its consequences, as it has affected on the ambiguity and complexity of many philosophical issues and on the clarity of intentions of our philosophers, as well. While presenting the history with the separating the epistemological and ontological aspects of this issue on the bases and phrases of adr al-Muta’allihīn in a descriptive-analytical method, in this article, we have tried to find out this issue and study his correct interpretation of the basicality of existence and fictitiousness of the quiddity from ontological and epistemological aspects and explain the epistemological use of quiddity.