كليدواژه :
آينده تمدن اسلامي , تمدن نوين اسلامي , اقتصاد سياسي جهاني , قدرت هژمون
چكيده فارسي :
وقوع بحران 1970 و افول نظم «برتون وودز» در اقتصاد سياسي بين‌الملل، نقطه عطفي در گذار از مفصل‌بندي قدرت و هژموني برآمده از تمدن غرب شمرده مي‌شود. در واقع بحران در نظم هژمونيك موجود، محدود به عدم تعادل در بنيان‌هاي مادي و معنوي قدرت ايالات متحده به‌عنوان مهم‌ترين بازيگر سيستم يادشده نيست؛ بلكه بن‌بست تمدن غرب به‌عنوان بستر فكري و ايدئولوژيك نظم موجود نيز ميباشد. در اين راستا، مفهوم‌سازي منطق تطور قدرت و نظم در سيستم بين‌المللي «پسابرتون وودز» از يك سو، و سرشت محتمل هندسه نوين قدرت جهاني متأثر از ظرفيت ديگر تمدنها و فرهنگها ازديگر سو، در كانون نظريه‌پردازي اقتصاد سياسي و روابط بين الملل طي چند دهه اخير قرار دارد. پرسش راهبردي‌اي كه در پژوهش حاضر واكاوي مي‌شود، اين است كه شكل‌گيري و زوال نظم هژمونيك بين‌المللي از چه منطقي پيروي ميكند و در نظام بين‌الملل كنوني چه امكاناتي از حيث مفصل‌بندي قدرت و نظم، وراي ظرفيت تمدن غربي، پيش‌رو قرار دارد؟ در اين نوشتار، با اتكا به مباني فكري ـ فلسفي ابن‌خلدون، به عنوان يكي از انديشمنداني اسلامي، برداشتي از مفاهيم قدرت، نظم و هژموني ارائه مي‌شود كه ضمن تبيين چگونگي ايجاد بحران در نظم هژمونيك غرب‌محور، ظرفيت‌هاي تمدن نوين اسلامي براي شكل دادن به نظمي فراگير در هندسه نوين قدرت جهاني را به بحث ميگذارد. فرضيه پژوهش اين است كه منطق شكل گيري و زوال نظم و هژموني در نظام اقتصاد سياسي جهاني، برآيند تعادل و عدم تعادل بين سازه هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي قدرت است و از اين حيث، مباني فكري ـ فلسفي تمدن نوين اسلامي مهم‌ترين بستر زمينه‌ساز ارائه الگويي متعادل از قدرت و نظم در وضعيت پساهژموني است.
چكيده لاتين :
The 1970’s crisis and decline of Bretton Woods order in the international political economy marks a turning point in the articulation of power and hegemony of the Western Civilization. The crisis in the current hegemonic order is not limited to the imbalance of material and spiritual foundations of the US power as the chief player of the system, but a dead end for the western civilization as the intellectual-ideological context of the existing order. Accordingly, conceptualizing the reformation of power and order in the post-Bretton Woods system on the one hand, and the possible nature of the new formation of global power influenced by other cultures and civilizations on the other, has been the focal point of political economy and international relationship theories in recent decades. The strategic question of this paper is the logic behind the formation and decline of international hegemonic order and the possibilities, in terms of articulation of power and order, beyond the potentials of western civilization. This paper uses the philosophical-ideological views of an Islamic theorist, Ibn Khaldun, to propose an interpretation of the concepts of power, order, and hegemony, which explains the process of crisis-creation in the western-oriented hegemonic order as well as the potentials of the new Islamic civilization for shaping a global order in the new formation of global power. The study assumes the logic behind the formation and decline of the global political economy order and hegemony to be a result of balance and imbalance between political, economic, and cultural structures of power and therefore, the philosophical-ideological principles of the new Islamic civilization are the prime context for a balanced model of post-hegemonic power and order.
