اصول و موازين شورانگيزي در خطبه جهاد نهج البلاغه

The Principles and Rules of Exciting in the Jihad Surmon of Nahj al-Balaghah

ازجمله خطبه­ هاي بليغ و فصيح امام علي(ع) در نهج­ البلاغه، خطبه­ 28 معروف به خطبه جهاد است. اين خطبه تاكنون از ابعاد مختلف مورد بررسي پژوهشگران قرار گرفته ­است. با توجه به اينكه اين خطبه با هدفِ واداشتن مردم به جهاد در راه خدا ايراد شده است، يكي از ابعاد مورد توجه در آن، عناصري است كه حضرت در راستاي ايجاد شور در مردم براي ترغيب آنها به شركت در جهاد به­ كار برده ­است. كيفيت ركت‌آفريني و ترغيب مردم به جهادگري در كلام امام(ع) و چگونگي استفاده ايشان از ابزارهاي مناسب، اقتضا مي­كند كه ابعاد شورانگيزي در كلام امام علي(ع) مورد بررسي قرار گيرد. نوشتار حاضر با هدف بررسي اين بعد از كلام حضرت، تلاش مي­كند اصول و موازين شورانگيزي و كيفيت كاربرد آن­ها را در خطبه، مورد بررسي و تحليل قرار دهد. برآيند پژوهش حاضر نشان مي­دهد كه شورانگيزي در خطبه­ جهاد، به كمك ابزارهاي حسّي و استفاده از ظرفيت­ هاي ادبي متن، انجام شده كه البته اين شور، هم ­زمان با شعور نيز همراه است.

Among Imam Ali`s eloquent sermons in Nahj al-Balaghah, the 28th sermon is known as that of jihad. This sermon has been studied by scholars from different dimensions. Considering the sermon as being aimed at persuading the people to jihad in the way of God, one of its considerable aspects lies in the elements used by the Prophet to encourage and persuade people to jihad. As is clear by the words of Imam (A), The quality of creating movement, persuading the people to Jihad and the way of using proper arms require that the dimensions of persuasion as described in his words be examined. The present paper, intending to examine this dimension in the Imam words, seeks to analyze and study the principles and standards of persuasion and their application in the sermon. The results of this research show that the exciting state of the sermon has been carried out with the help of sensory instruments and the use of literary capacities of the text, which, of course, is also accompanied by consciousness.