عنوان مقاله :
از وحدتِ عددي تا وحدتِ احدي تحليل ديدگاهِ عطار نيشابوري در بابِ حقيقتِ توحيد
عنوان به زبان ديگر :
From Multiple Unity to Oneness Unity An Analysis of Attār Nīšābūrī’s Notion of The Truth of Monotheism
پديد آورندگان :
شيرعلي، حميدرضا دانشگاه آزاد اسلامي - واحد ساوه , فرخ زاد، ملك محمد دانشگاه آزاد اسلامي - واحد ساوه
كليدواژه :
عطار نيشابوري , توحيد , وحدتِ عددي , وحدتِ احدي
چكيده فارسي :
نخستين اصلِ كلامي، فلسفي و عرفانيِ موردِ اجماعِ قاطبه‌ي مسلمانان و جمله‌ي پيروانِ اديانِ ابراهيمي، اصلِ توحيد است كه بي‌گمان، باور به اين اصلِ خدشه‌ناپذير، محصولِ حقيقتِ وحدت است كه بر سراسرِ هستي، حكمراني مي‌كند؛ لكن اين مسأله را نمي‌توان ناديده گرفت كه حصولِ معرفتِ تامّ نسبت به اين قاعده‌ي متقن و بنيانِ مستحكم، امري به‌مراتب، صعب‌الوصول و ديرياب است و به گواهيِ عقل و نقل، تنها، بهره‌ي اوحديِّ از اولياي الهي گشته است؛ و به بيانِ دقيق‌تر و مطابق با فرموده‌ي عرفاي شامخِ ممالكِ اسلامي و مناطقِ ايماني، وجهِ اتمّ و صورتِ اصحِّ توحيد، در يدِ اختيار و حدِّ اقتدارِ انسانِ كاملِ اكمل، يعني جنابِ ختمي‌مرتبت است. به باورِ انديشمندانِ اسلامي، شناختِ مرزِ ميانِ وحدتِ احدي با وحدتِ عددي، از عهده‌ي غالبِ آحادِ بشر خارج است؛ و آن‌چه كه اربابِ معرفت از آن با عنوانِ فناء في الله ياد مي‌كنند، در واقعِ امر، استغراق در اقيانوسِ ناپيداكرانِ وحدتِ احدي است؛ وحدتي كه خداي واحدش، به هيچ وجهِ من الوجوه، قبولِ ثاني نمي‌كند. مقاله ي حاضر، عهده‌دارِ بررسيِ موضوعِ مذكور در آثارِ فريدالدين محمّد عطار نيشابوري است.
چكيده لاتين :
The first consensually accepted theological, philosophical, and mystical principle among all Muslims and followers of Ibrahim’s religion is monotheism, and the belief in this unaltered principle, is undoubtedly the product of the truth of monotheism that governs all the existence. However, it should not be ignored that ultimate knowledge about this solid and integrated principle is hardly achievable and rarely attainable, and according to the beliefs and sayings of all distinguished mystics of Islamic countries the perfect manifestation and the most justified form of monotheism is merely in the authority of the Perfect Man ever, who is the Excellency of the Master of Prophets, Mohammad (PBUH). On the belief of Islamic thinkers the knowledge about the boundaries between oneness unity and multiple unity is out of the toleration and understanding of all human beings; and what the knowledgeable masters believe as the “annihilation in God”, is indeed drowning in unbounded ocean of oneness unity; the unity that its only God will not let a twin whatsoever. The present research is undertaking the study of the monotheism in Farīd-al-dīn Mohammad Attār Nīšābūrī’s works.
