نظام داستان پردازي در حكايات حديقۀ سنايي

Story-Telling Process in the Anecdotes of Hadiqat-al-Haqiqa by Sanāʾi

حديقه الحقيقه سنايي منظومه اي است عرفاني كه در قالب داستانها و حكايات و تمثيلها به آموزش تعاليم ديني و اخلاقي ميپردازد. اين اثر از متون عرفاني است كه ايجاز و سادگي خصيصۀ عمدۀ آن است. بنابراين پژوهش حاضر كه به روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از ابزاركتابخانه‌اي انجام گرفته، بر آن است تا نظام پردازش داستانهاي حديقه الحقيقۀ سنايي غزنوي، خصوصاً حكايتهاي كوتاه آن را با الگو قراردادن ويژگي كمينه گرايي تجزيه و تحليل، و عناصر و ويژگيهاي حكايات اين اثر را با عنايت به شخصيّت و شخصيّت پردازي، پيرنگ، جايگاه گفتگو، صحنه و صحنه پردازي، بررسي نمايد. براي رسيدن به اين منظور، سي حكايت از حديقۀ سنايي انتخاب و ويژگيهاي مختلف آن بررسي و تحليل شد و نتايج به دست آمده مبني بر اين است كه حكايات حديقه سنايي بسياري از ويژگيهاي كمينه گرايي همچون: ايجاز، پيرنگ ساده، بسياري گفتگو، محدوديت شخصيّتها و صحنه پردازي را داراست و سنايي در اين زمينه بسيار موفّق بوده است.

Sanāʾi Hadiqat-al-Haqiqa (The Garden of Truth) is a mystical and didactic book in verse conceived as a continuing discourse on a wide range of ethical and religious subjects in the form of stories, anecdotes and allegories. Brevity and simplicity is the main characteristic of the book, and this research aims, through a descriptive-analytic approach, to investigate the processing system of Hadiqat-al-Haqiqa stories, especially its short anecdotes, and to study the elements of characterization, plot, dialogues and setting in them. To do so, thirty anecdotes of Hadiqat-al-Haqiqa were selected to be investigated and analyzed. According to the obtained results Hadiqat-al-Haqiqa contains many features of minimalism such as conciseness, simple plot, abundance of dialogue, limited number of characters and episodes.