زنان و شاخص هاي توسعه در ايران و تركيه

Discussing Women and Human Development Indicators in Iran and Turkey

مقاله حاضر به دنبال بررسي وضعيت زنان در ايران و تركيه بر حسب شاخص‌هاي اصلي توسعه انساني بوده و سعي داشته با مطالعه اسنادي و تحليل داده‌هاي قابل‌دسترسي به پرسش‌هايي چون چگونگي وضعيت شكاف جنسيتي بر حسب شاخص‌هاي عمده و نيز ميزان شاخص توسعه جنسيتي در اين دو كشو پاسخ دهد. براي انجام هر چه بهتر مطالعه تطبيقي، شاخص‌هاي توسعه انساني با مؤلفه‌هايي چون آموزش، بهداشت، اقتصاد و سياست بر حسب نسبت جنسيتي و بر اساس داده‌هاي ملي از جمله سالنامه آماري مركز آمار ايران و اطلاعات در دسترس موسسه ملي آمار تركيه و نيز داده‌هاي بين‌المللي بانك جهاني، گزارش‌هاي توسعه انساني سازمان ملل متحد و گزارش شكاف جنسيتي مجمع جهاني اقتصاد محاسبه شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد به جز مجموعه مؤلفه‌هاي شاخص بهداشت كه هر دو كشور كم و بيش وضعيت مشابهي گزارش داده­اند، وضعيت مؤلفه‌هاي شاخص سياست و اقتصاد زنان در تركيه سطح بالاتري از توسعه‌يافتگي را خصوصاً در دو دهه اخير نشان مي‌دهد. اين امر تا اندازه‌اي مرتبط با بسترسازي‌هاي حمايتي قانوني دولت بوده است. همچنين بايد گفت بهبود قابل‌توجه مؤلفه‌هاي شاخص آموزش در ميان زنان ايراني موضوعي است كه مستلزم مديريت راهبردي ناظر به ساير شاخص‌هاي توسعه انساني مي‌باشد.

The article studies women situation in Iran and Turkey in terms of the main indicators of human development. Comparatively documentary and data analyzing, it attempts to answer how is the gender gap and what is the Gender Development Index in these two countries. To do this, human development with indicators such as education, health, economy and politic base on sex ratio were studied. Domestic data of Statistical Centre of Iran, Turkish Statistical Institute and international ones such as World Bank organization, human development reports and global gender gap report of world economic forum were referred. Findings clarify that with the exception of determinants of Health indicator which are reported by and large similar situation; the situation of women politic and economic indicators in Turkey implies higher level of development in Turkey. This is somehow because of protective legal measures of state. Also it should be mentioned that significant improvement of education indicator among Iranian women is an issue which necessitates strategic management with taking to consideration other indicators of human development.