رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي در ايران

Job Satisfaction of Faculty Members in Iran

رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي نقش قابل‌ ملاحظه‌اي در بازدهي، بهره‌وري و عملكرد دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشي دارد و بي‌توجهي به آن موجب اثرات نامطلوب بر نظام آموزشي و پژوهشي كشور خواهد شد. در مطالعۀ حاضر بررسي وضعيت رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي در ايران، با هدف فراهم ‌كردن امكان آگاهي سياست‌گذاران و مديران آموزش عالي از وضعيت رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي براي برنامه‌ريزي و تلاش براي تقويت و اصلاح قوانين،برنامه‌ها و تصميم‌گيري‌ها انجام شده است. در اين پژوهش به منظور دستيابي به زمينه‌ها و عوامل مؤثر بر رضايت شغلي هيأت علمي در ايران‌، از تكنيك مرور سيستماتيك براي حصول به نتيجه‌اي منسجم از نتايج پژوهش‌هاي انجام‌شده در اين حوزه، استفاده شده است. جامعۀ آماري اين پژوهش شامل 54 مقالۀ علمي ـ پژوهشي منتشرشده در زمينۀ رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي (اعم از اعضاي هيأت علمي دانشگاه‌ها و مراكز و مؤسسات پژوهشي) از سال 1380 تاكنون، به‌ صورت تمام‌شمار، بوده است. براساس نتايج اين مطالعه، توجه به ارتقاي كيفيت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشي از شاخص‌هاي مورد توجه اعضاي هيأت علمي بوده است كه در بسياري از پژوهش‌هاي مورد بررسي به آنها اشاره شده است.همچنين حقوق و مزايا، فراهم‌كردن شرايط ارتقا و پيشرفت، داشتن استقلال و اختيار در ادارۀ دانشگاه، مشاركت در تصميم‌گيري‌ها، تأمين تسهيلات و امكانات رفاهي، ارتقاي منزلت اجتماعي و... از ديگر مؤلفه‌هاي مؤثر در ايجاد و حفظ رضايت شغلي اعضاي هيأت علمي است كه در نتايج پژوهش ارائه و در اين مقاله به آن پرداخته‌ شده است. نتيجۀ نهايي پژوهش حاكي از رضايت متوسط اعضاي هيأت علمي در ايران است.

Job satisfaction of faculty members has a considerable role in the output, productivity and performance of universities and research centers, and neglecting it has unfavorable impacts on the educational and research systems of the country. This research was accomplished in order to pave the way for informing the policy-makers, planners and higher education leadership about job satisfaction of faculty members in order to strengthen and amend the rules, programs and decisions made. In this research, in order to identify the grounds and factors affecting job satisfaction of faculty members in Iran, the systematic technique review was employed to get a coherent conclusion about the results of research carried out in this field. The statistical population of the research includes 54 published articles about Job satisfaction of faculty members (including public universities affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology and the Ministry of Health and Medical Education and also some branches of Islamic Azad University). The results of this research show that improving the quality of education and research at universities and research centers was among the factors highlighted by faculty members and also pointed to in most of the research studies. Moreover, income, providing the requirements for promotion, having academic freedom and independence in managing the university, participation in decision-making, providing welfare services and facilities and increasing the social status were among other key factors in providing and preserving job satisfaction of faculty members. The results of the study indicate a moderate satisfaction on the part of faculty members in Iran.