بررسي عوامل مؤثر بر گرايش به شهروندي اجتماعي فعال (مورد مطالعه: استان يزد)

An Evaluation of The Factors Affecting Tendency Towards Active Social Citizenship Said Vesali , Seyed Mohsen Mousavi

هدف از اين پژوهش بررسي ابعاد شهروندي اجتماعي فعال و عوامل مؤثر بر آن در بين شهروندان هيجده سال و بالاتر استان يزد است. اين پژوهش با روش پيمايش مقطعي انجام شد و داده هاي آن با ابزار پرسشنامه جمع آوري شده است. حجم نمونه برابر 650 نفر برآورد شده و شيوه نمونه گيري، چندمرحله اي بوده؛ به‌ طوري‌كه پس از رعايت مراحل نمونه گيري، از چهار شهرستان يزد، تفت، بافق و بهاباد و از هر شهرستان يك شهر و دو روستا متناسب با حجم جمعيت هر كدام، افراد نمونه تخصيص يافتند. براساس نتايج حاصل از پيمايش، ميانگين نمره شاخص گرايش به شهروندي اجتماعي فعال بر حسب طيف 1 تا 5 قسمتي برابر 3/45 است كه از حد وسط طيف، كمي ‌بالاتر است. ميانگين نمرات گرايش به شهروندي اجتماعي فعال در بين زنان نسبت به مردان به‌طور معناداري بالاتر است و با افزايش سطح تحصيلات، ميزان گرايش به شهروندي اجتماعي فعال نيز افزايش مي‌يابد. نتايج رگرسيون خطي ساده، تأثير مثبت عوامل نگرش به نظام سياسي، برخورداري از حقوق شهروندي، اعتماد اجتماعي، احساس امنيت اقتصادي، احساس اثربخشي اجتماعي را جداگانه بر ميزان گرايش به شهروندي اجتماعي فعال مورد تأييد قرار داد اما چنانچه همه متغيرهاي مستقل تحقيق وارد تحليل رگرسيون گام‌ به‌ گام شوند، نتايج نشان ميدهد كه متغيرهاي اعتماد اجتماعي، اثربخشي اجتماعي، ميزان تحصيلات و جنس در گام نهايي، صلاحيت حضور در مدل را پيدا ميكنند. اين چهار متغير در مجموع 23 درصد از تغييرات گرايش به شهروندي اجتماعي فعال را تبيين ميكنند. همچنين براساس نتايج به‌ دست‌ آمده، متغيرهاي نگرش به نظام سياسي و برخورداري از حقوق شهروندي با حضور متغيرهاي ديگر موجود در مدل، اثر خالص و معنادار خود را از دست ميدهند اما اثرگذاري غيرمستقيم آنها نسبتاً بالاست.

This article aims to examine the factors influencing tendency towards active social citizenship of citizens 18 years and older in YazdProvince. This research was carried out in the form of a survey, and questionnaires were used to gather data. The sample size was estimated at 650 people who reside in the counties (shahrestan) of Yazd, Taft, Bafgh and Behabad. The results show that the mean of tendency towards active social citizenship is 3.45, which is somehow more than the middle extent in the 1 to 5 grade continuum. Stepwise regression results show that the variables of social trust, social efficacy, the level of education and gender had a significant impact on tendency towards active social citizenship; in total, 23% of changes in active social citizenship are explained by these four variables. Furthermore, the variables of attitude to political system and the feeling of having citizenship rights had an indirect impact on tendency towards active social citizenship.