مطالعه سلامت رواني و عوامل فردي و محله اي مؤثر بر آن (مورد مطالعه: شهروندان تهراني)

A Study of Mental Health and the Individual and Neighborhood Factors Affecting It (Case Study: Tehran Citizens)

مقاله حاضر با هدف بررسي ارتباط بين برخي عوامل فردي و عوامل سطح محله با سلامت رواني شهروندان تهراني 18ـ45 ساله، به روش پيمايشي و با جمع آوري داده از 448 شهروند تهراني ساكن 25 محله مختلف اين شهر با كاربرد روش نمونه گيري خوشه­ اي چندمرحله­ اي انجام يافته است. داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحليل قرار گرفته اند. براي بررسي تأثيرات توأمان عوامل سطح فرد و سطح محله، از مدل رگرسيوني دوسطحي در تحليلهاي چندمتغيره استفاده شده است. براساس نتايج، سطح سلامت رواني پاسخگويان در حد 4/46 (در يك مقياس 1/2 تا 6 واحدي) و متوسط به بالا بوده و براساس تحليلهاي دومتغيره، تمام متغيرهاي سطح فرد شامل؛ پايگاه اقتصادي ـ اجتماعي (مثبت)، سن (مثبت) و سبك زندگي سالم (مثبت)، وضع تأهل (به نفع متأهل‌ها) و جنس (به نفع مردان) رابطه معناداري با سلامت رواني پاسخگويان داشته اند. نتايج حاصل از برازش مدل دوسطحي (فردـ محله) نشان داد كه همه متغيرهاي سطح اول، به استثناي سن، تأثير معنادار خود در مدل نهايي دوسطحي را حفظ كردهاند. شرايط اجتماعي مساعد در سطح محله نيز با كنترل اثر متغيرهاي سطح اول، به‌شكل مثبت و معناداري بر سلامت رواني پاسخگويان تأثير گذاشته است. متغيرهاي سطح فرد 13/23 درصد و متغيرهاي سطح محله 33/89 درصد از واريانس سلامت رواني را به‌ترتيب در سطوح اول و دوم مدل دوسطحي تبيين كرده اند.

This article aims to study the relationship between some individual and neighborhood factors and mental health among 18-65-year-old citizens of Tehran. The survey method has been used the data has been gathered from 448 citizens in 25 neighborhoods in the city through multistage cluster sampling technique. The data has been analyzed using SPSS. To study the simultaneous effects of individual and neighborhood factors, a 2-level linear regression model has been employed. The results indicate that the level of mental health among Tehran citizens is 4.46 (on a 1.2-6-point scale) and medium to high; and based on taking bivariate analysis, all individual level factors, including respondents’ age (positively), SES (positively), healthy lifestyle (positively), marital status (in favor of married), and gender (in favor of men) are statistically related to mental health of the respondents. The results of the fitted 2-level model show that all individual level predictors, except age, have remained significant predictors of mental health at individual level, and the social characteristics of the neighborhood positively and significantly affected the mental health at level 2 of the model. Individual level factors accounted for 13.23%, and social characteristics of the neighborhood for 33.89% of the mental health variance at individual and neighborhood levels, respectively.