تأثير مناطق ويژه اقتصادي بر رفاه و توسعه اجتماعي مناطق شهري و روستائي (مطالعه موردي: منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان)

Impact of Free Trade Zones on Welfare and Social Development of Urban and Rural Areas (Case Study: Salafchegan Free Trade Zone)

ايجاد مناطق آزاد تجاري، مناطق ويژه اقتصادي و در كل مناطق پردازش صادرات يكي از اهداف برنامه‌ريزي‌هاي منطقه‌اي و ملي است كه به‌ منظور افزايش و توسعه صادرات، ايجاد اشتغال، جذب سرمايه‌گذاري داخل ، انتقال فناوري، افزايش درآمد عمومي و ديگر موارد انجام مي‌پذيرند. اجراي چنين برنامه‌هايي و ايجاد چنين مناطقي، همواره مستلزم پيامدهايي در بعد اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي نيز هست. بر اين اساس در اين مقاله، تأثير ايجاد منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان بر توسعه اجتماعي شهر سلفچگان مورد بررسي قرار گرفت و پاسخ به اين سئوالات كه منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان چه تأثيري بر رفاه اجتماعي و همچنين چه پيامدهاي اجتماعي براي بوميان اين منطقه به همراه داشته، از اهداف اين مطالعه بوده است. اين پژوهش از نوع توصيفي ـ پيمايشي بود و جامعه آماري آن،كليه ساكنين روستاي سلفچگان را كه اخيراً طبق مصوبه وزارت كشور، شهر اعلام شد، در بر‌ مي‌گرفت. بنا بر آمار موجود جمعيت اين شهر برحسب خانوار، 211 خانوار بودند كه به روش‌هاي نمونه‌گيري تصادفي، 86 خانوار به‌ عنوان حجم نمونه انتخاب شده بودند. نتايج به‌ دست‌ آمده نشان داد ايجاد منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان از طرفي باعث كاهش همبستگي اجتماعي و كاهش اعتماد اجتماعي، در بين مردم سلفچگان شده، اما از جانب ديگر وجود اين منطقه، باعث بهبود رفاه اجتماعي و بهبود كيفيت زندگي مردم شهر سلفچگان شده است.

One objective of the regional and national planning is to create free trade zone, special economic zones and in general export zone, developed with the aim of increasing and developing export, employment, attracting internal investment and technology transfer and increasing public earning. The execution of such programs and the creation of these zones will have economic, political, social and cultural consequences. Therefore, in the present study the impact of the free trade zone in Salafchegan on the social development of that town has been examined. Also the effect of this zone on the social welfare of the local people and its social consequences has been dealt with. The statistical population of this project (211 households) includes all the families living in Salafchegan, 86 of which were selected as the sample size. The project's data was based on descriptive-survey research and the tools were questionnaires and interviews. Based on the results of this study the establishment of special free trade zone has led to a slight decrease in social solidarity among people of Salafchegan. However, it has resulted in an decrease in social confidence among the people of Salafchegan.