مقامه نويسي و پيكارسك با تكيه بر مقامات حريري و داستان زندگاني عصاكش تُرمِسي

سنت مقامه نويسي در جهان اسلام با بديع الزمان همداني در قرن چهارم هجري به صورت رسمي مطرح شد. مقامات متأثر از اوضاع فرهنگي و اجتماعي حاكم بر جهان اسلام در ميان عرب‌ها شيوع فراوان يافت و به مرزهاي غربي جهان اسلام؛ يعني اندلس رسيد. از سوي ديگر، نوع ادبي خاصي در قرن شانزدهم ميلادي در اسپانيا پا به عرصۀ وجود گذاشت كه بي‌شباهت به مقامه نويسي نيست. اين نوع خاص كه در نگارش داستان‌ها و رمان‌ها به كار گرفته شد، پس از مدتي در سراسر اروپا منتشر گرديد. در اين نوشتار به بررسي سابقۀ تاريخي و ويژگي‌هاي برجستۀ مقامات عربي، با تكيه بر مقامات حريري و مقايسه آن با داستان «زندگاني عصاكش ترمسي» به عنوان اولين اثر برجسته پيكارسكي در غرب پرداخته، همساني ها و ناهمساني هاي اين دو نشان داده شد. از اين رهگذر مي‌توان علاوه بر ارائۀ نگاهي انتقادي تطبيقي به مقامه نويسي و رمان يا داستان پيكارسك، به تأثير احتمالي مقامه‌نويسي در سنت پيكارسك‌نويسي مغرب زمين پرداخت.