ويژگي‌هاي ترجمه متون نمايشي از عربي به فارسي بر پايه ساختار، بافتار و گونه‌هاي زباني

مسأله ترجمه متون نمايشي، در ميان منتقدين،كمتر مورد بررسي و موشكافي قرار گرفته ‌است. براي نمونه در اين كه در ترجمه اين متون، چه راهكارهايي كاربرد بيشتري دارد، چيز بسياري نمي‌دانيم. تفاوت ساختارهاي نحوي زبان ها سبب مي‌شود كه پس از گزينش برابر مناسب و نزديك واژه، معيارها و پيمانه هاي مشخصي در انتقال اين ساختارها وجود نداشته‌ باشد. گاهي ساختار زبان مبدأ با توجه به كاربرد درست آن در زبان مقصد، درست آرايش داده نمي‌‌شود؛ مانند اشتباه در زمان فعل (مانند ترجمه فعل ماضي ساده به جاي استمرار و مضارع و...)، اشتباه در ترجمه جمله خبري به جاي انشايي و.... از آنجا كه ساختارهاي دو زبان مبدأ و مقصد با هم متفاوتند، طبيعي است كه ترجمه نيز بايد بر پايه ساختار زبان مقصد باشد. از سوي ديگر، توجه به سبك و رسايي نگارش جمله زبان مبدأ، يكي از محدوديت‌هاي مترجم در گزينش جمله برابر به ‌شمار ‌مي‌رود، مانند تفاوتي كه مي‌تواند ميان نگارش يك متن تاريخي و يا يك متن عاشقانه و خودماني باشد. اين مقاله در پي نشان دادن راهكارهاي مترجم در ترجمه متون نمايشي است و نكته‌هاي مورد توجه در ترجمه نمايشنامه را در بخش 1ساختار (ارزش پيامي ساختار زبان مبدأ، ترجمه ساختار به ساختار، بينامتنيت و اشتباه در درك معنا)؛ 2بافتار (انسجام متني و عوامل حاكم بر آن، نشانه‌هاي سجاوندي، عوامل تأثيرگذار بر معنا)؛ 3 گونه هاي زباني (تفاوت سبك و يا شيوه بيان) بررسي كرده و نمونه‌هاي آن را در چهار نمايشنامه گزينشي مورد واكاوي قرار مي‌دهد و در پايان ترجمه پيشنهادي خود را در برابر هر يك از جمله‌هاي نمايشي بيان مي‌كند. نتايج بررسي، نشان دهنده وجود روش‌هاي گوناگوني در ترجمه متون نمايشي است كه براي نمونه، توجه به ساخت و بافت و سبك جمله و... ترجمه را از گزينش زبان اشتباه رهايي مي‌بخشد.