بررسي مؤلفه‌هاي ادبيات زندان در رمان «شرق المتوسط» اثر عبدالرحمن منيف

عبدالرحمن منيف (1933 ـ 2004م)، نويسندۀ متعهد معاصر سعودي، در رمان هاي خويش با ترسيم واقعيت هاي سياسي و اجتماعي عربستان و ساير كشورهاي عربي نسبت به اوضاع استبدادي و بي عدالتي موجود در اين كشور ها اعتراض مي كند. رمان «شرق المتوسط» (1975م) يكي از داستان هاي اوست كه در آن تصويري واضح از نظام اطلاعاتي و وضع اسفبار زندانيان سياسي در كشورش عرضه كرده است. اين نوشتار با تكيه ‌بر روش توصيفي تحليلي، بر آن است تا مهم ترين مؤلفه هاي ادبيات زندان؛ همچون محيط زندان (سلول و شب هاي زندان)، شخصيت زندان بان و نگهبان زندان، احوال زنداني (شكنجه، غذاي زنداني، تنهايي و فراق، غم و اندوه، يأس و نااميدي، فكر، خيال و ترس، آرزوي مرگ، شكايت، ضعف و بيماري، تهديد و اعتراف، فخر، پوزش‌نامه و آزادي) را در رمان «شرق المتوسط» واكاوي نمايد. نتيجۀ اين بررسي حاكي از آن است كه با توجه به تجربه زندان توسط نويسنده، مؤلفه هاي ادبيات زندان در رمان «شرق المتوسط» بهترين نمود را از اوضاع‌ و احوال زندانيان بويژه حالات دروني و رواني در زندان داشته است.