آسيب شناسي كاركرد اعراب در تفسير قرآن و راهكارهاي برون رفت از آن

دانش اعراب از دانش‌هاي كليدي براي فهم قران و راهي براي تجزيه و تحليل تركيب‌هاي آن به‌منظور دستيابي به معناي درست و عدم انحراف در تفسير قرآن است. اين دانش نقش ابزاري و ارتباط تنگاتنگي با فهم قرآن دارد كه چه بسا غفلت از آن و كم توجهي به اصول و ضوابط ضروري در بهره گيري از آن در تفسير قرآن، منجر به آسيب‌هايي در فهم آن شده است. اين مقاله به روش توصيفي تحليلي درصدد پاسخ به اين پرسش است كه آسيب‌هاي كاركرد اعراب در تفسير قرآن چيست؟ و راه‌هاي برون رفت از آن چگونه است؟ از اين رو ضمن برشمردن مهم‌ترين آسيب‌هايي كه از ناحيه به كارگيري نادرست اين دانش بر تفسير قرآن وارد شده است با ذكر نمونه‌هايي عيني، به تبيين راه‌هاي برون رفت از آن‌ها مي‌پردازد. براي رهايي و برون رفت از آسيب‌هاي مورد اشاره توجه به اصولي مانند توجه به ارتباط ناگسستني اعراب و فهم درست از معني؛ پرهيز از حمل كلام خدا بر سخن شاذّ و غيرفصيح و به كار نگرفتن اعراب در جهت تحميل ديدگاه‌هاي فردي وگروهي برقرآن لازم مي‌باشد و به اين نتايج دست يافتيم كه با مراعات اصول ياد شده مي‌توان ضمن بهره گيري از مزاياي دانش اعراب در فهم و تفسير قرآن از آسيب‌ها و چالش‌هاي آن از جمله كج فهمي و بد فهمي و‌تفسير به رأي در امان ماند. افزون بر اين، وجوه مختلف اعراب در پاره‌اي از آيات زمينه‌اي است براي چند معنايي و برداشت‌هاي متعدد مشروط بر اينكه معاني ياد شده با هم منافاتي نداشته باشند.