نگاهي به دلواپسي‌هاي وجودي در عزاداران بَيَل با رويكرد روان‌شناسي هستي‌گرا

در ميان داستان‌نويسان ايراني، غلامحسين ساعدي به عنوان نويسنده‌اي روان‌پزشك، توانسته‌است نمودهاي اضطراب ناشي از دغدغه‌هاي وجودي را در شخصيت‌هايي رئاليستي و باورپذير به تصوير بكشد. نويسنده مقاله كوشيده‌است نشان دهد برخلاف نظر برخي منتقدان كه حضور بعضي از شخصيت‌ها و كنش آن‌ها را در آثار ساعدي، به‌ويژه در عزاداران بَيَل، نابجا و ناشي از ضعف داستان دانسته‌اند، با توجه به رويكرد روانكاوي هستي‌گرا، اين شخصيت‌ها و كنش‌هايشان تبيين‌شدني است. مسئله اصلي در مجموعه‌داستان عزاداران بَيَل، احساس تنهايي برآمده از اضطراب مرگ است و شخصيت‌هاي داستان‌ها با انكار مرگ و تجربه اضطراب ناشي از آن، هر يك مكانيسم دفاعي خاصي را برمي‌گزينند تا بتوانند به زندگي خود ادامه دهند. ساعدي با اين مكانيسم‌هاي دفاعي آشنايي داشت و توانسته‌است آن‌ها را در آثار خود به‌خوبي به تصوير بكشد و با جسارت اين آشفتگي‌ها را به نمايش بگذارد تا خود خواننده به تأمل در آن بپردازد و متأثر از فضاي داستان، به وضعيت خويش و دنياي پيرامونش بينديشد.