نگاهي معنايي بر دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» در شاهنامه

در بسياري از نسخ شاهنامه، شرح‌ها و فرهنگ‌هاي نوشته‌شده بر آن، در باب معناي دو واژۀ «جُناغ» و «جُنا» اختلاف نظرهايي ديده مي‌شود. معناي بيان‌شدۀ اين دو واژه چندان با ابياتي كه اين دو واژه در آن‌ها آمده‌است، سازگاري ندارد. از اين رو، در اين مقاله در پي آنيم كه با در نظر گرفتن «بافت موقعيتي» ابيات شاهنامه، «استفاده از نشانه‌هاي درون‌متني» موجود در شاهنامه و «نگاهي كُل‌گرايانه و جامع» بر ابياتي كه دو واژه «جُناغ» و «جُنا» در آن‌ها آمده‌اند، به بررسي معنايي اين دو واژه در شاهنامه فردوسي بپردازيم. از اين رو، ابتدا معاني موجود در فرهنگ‌هاي مهم زبان فارسي، فرهنگ‌هاي تخصصي شاهنامه و شرح‌هاي نوشته‌شده در باب اين دو واژه را دسته‌بندي كرديم و آنگاه با در نظر گرفتن اين سه عامل مهم، معاني متعدد اين واژه را در بوتۀ نقد قرار داديم تا به دو معناي اصلي دست يافتيم. از رهرو همين بررسي دريافتيم كه برخلاف نظر محققان، واژۀ «جُنا»، ريخت ديگر واژۀ «جُناغ» نمي‌تواند باشد و در واقع، دو واژۀ مجزّا با دو معناي متفاوت است كه نزديكي معنايي و قرابت ظاهري آن باعث شده تا بسياري اين دو را يكي بپندارند و در تصحيح‌هاي شاهنامه، بدون در نظر گرفتن تفاوت معنايي آن‌ها، از آن دو به جاي يكديگر استفاده كنند.