بررسي برداشت‌هاي ظاهري از مضامين ديني در اشعار احمد شاملو و نزار قباني

شعر، عرصه جولان انديشه و خيال است؛ صور خيال در آن مهم­ترين نقش را به عهده دارند و واژه­ها و عبارت­ها از معناي ظاهري فراتر مي­روند و درك و دريافت آن­ها نيازمند آشنايي با صنايع و آرايه­هاي ادبي و شناخت شخصيت شاعر است. براي مخاطباني كه بي­خبر از قدرت تخيل شاعر و غافل از مهارت او در كاربرد صنايع ادبي، اقدام به خواندن اشعار او مي­كنند؛ گاه شبهه­اي ايجاد مي­شود كه با برداشت­هاي ظاهري، خود را به زدن برچسب شرك و الحاد به شاعر مجاز مي­دانند. اشعار احمد شاملو و نزار قباني نيز از اين قاعده مستثني نيستند. برخي از اشعار اين دو شاعر معاصر، در لباس شرك و الحاد نمود يافته­اند كه نيازمند كاوش و بررسي­اند. در اين مقاله با يك دسته­بندي موضوعي از اشعار شاملو و قباني(با مفاهيم و مضامين مشترك) كه ظاهري شرك­آميز دارند؛ اين اشعار در شش دسته جاي گرفته­اند كه عبارت‌اند از جايگاه يكسان براي خدا و انسان، كاربرد صفات خدايي براي غير خدا، نفي تقدير و سرنوشت، انكار قيامت و ريشخند به آن، نفي صبر و مصلوب بودن حضرت عيسي عليه السلام.