ارزيابي وضعيت زيست پذيري مناطق كلان‌شهر شيراز از منظر شهروندان

Assessment of the Livability of Metropolitan Areas of Shiraz from the Perspective of Citizens

امروزه كلان‌شهرها با مشكلات بسياري در زمينه‌هاي اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي و كالبدي همچون كاهش زيست پذيري و كمرنگ‌تر شدن اهميت اكولوژي شهري در ساختار زندگي شهري مواجه هستند. بنابراين ضرورت و اهميت توجه به نظريه توسعه پايدار و رويكردهاي منتج از آن همچون رويكرد زيست پذيري، باعث ايجاد شهري به دور از مشكلات اقتصادي، اجتماعي، زيست‌محيطي و كالبدي خواهد شد. نوشتار حاضر با هدف سنجش متغيرهاي مؤثر بر رضايت‌مندي شهروندان از وضعيت عوامل زيست پذيري كلان‌شهر شيراز، به دنبال تبيين علمي‌تر و نگاه كارشناسانه‌تر بر عوامل زيست پذيري است. بر اين اساس با توجه به مطالعه ادبيات نظري مربوط به زيست پذيري، چارچوب مفهومي متشكل از عوامل هشت‌گانه، براي بررسي تدوين و مباني تحقيق و تحليل در نظر گرفته شده است. اين پژوهش از نظر هدف‌گذاري كاربردي و ازلحاظ روش، توصيفي- تحليلي است. ويژگي‌هاي جنس، سن، سطح تحصيلات و رضايت اقتصادي به‌ عنوان ويژگي‌هاي فردي و مستقل در اين راستا شناسايي‌ شده‌اند، تا تأثيرشان بر رضايت مندي از وضعيت زيست پذيري و هريك از عوامل هشت‌گانه آن به‌ عنوان متغيرهاي وابسته مورد تحليل قرار گيرد. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران و با در نظر گرفتن فرضية حداكثر ناهمگني، براي مناطق 11 گانه شهر شيراز، 384 نفر محاسبه شد. به‌ منظور تجزيه‌ و تحليل داده‌ها، از روش‌هاي آماري توزيع فراواني، آزمون تك نمونه‌اي T، ضريب همبستگي اسپيرمن، في و كرامر به كار رفت كه بدين منظور از نرم‌افزار SPSS استفاده شد، همچنين براي شناخت جايگاه زيست پذيري مناطق از روش‌هاي چند معيارة فازي بهره گرفته شد. نتايج نشان داد كه ميزان رضايت‌مندي شهروندان از وضعيت زيست پذيري در حد مطلوبي قرار ندارد و مناطق يك و دو با سطح رضايت بالا و متوسط، بهترين مناطق از نظر زيست پذيري مي‌باشند. علت اين نتيجه در برخورداري از خدمات و امكانات شهري مناطق مورد نظر است.

Today, metropolitan cities face many problems in the economic, social, environmental and physical fields such as reducing the livability and diminishing the importance of urban ecology in the urban housing structure. Therefore, the necessity and importance of paying attention to sustainable development theory and its resulting approaches, like the livability approach, will create a city away from the economic, social, environmental and physical problems. The purpose of this paper is to measure the variables affecting citizens' satisfaction from the status of the factors of the habitat of the metropolitan city of Shiraz, following a more scientific explanation and a more expert look on the factors of livability. Accordingly, in view of the study of theoretical literature on survival, a conceptual framework consisting of octagonal factors has been developed to study the formulation of research and analysis. This is an applied and descriptive-analytical method. The characteristics of gender, age, level of education and economic satisfaction as individual and independent characteristics have been identified in this regard, in order to determine their impact on the satisfaction of the condition of livability and its octagonal factors as dependent variables. The sample size was calculated using the Cochran formula and considering the maximum heterogeneity hypothesis for the 11 regions of the city of Shiraz, 384 people. In order to analyze the data, statistical methods such as frequency distribution, single sample T, Spearman, Fay and Kramer correlation coefficients were used. SPSS software was used for this purpose. Fuzzy multi-criteria methods were used to understand the livability position of the regions. The results showed that the satisfaction rate of citizens from the situation of livability is not favorable, and areas in zones one and two with a high and average satisfaction are the best places for survival. The reason for this is the livability of services and amenities in the areas of interest.