انسان كامل و نمود آن در مدايح نبوي ابن جابر اندلسي

انسان كامل از جمله موضوعاتي است كه اهل عرفان مطرح نموده‌اند و مفاد آن تجلي صفات كمالي خداوند در انسان است. برترين نمونه اي كه براي اين موضوع معرفي مي‌شود وجود مقدس نبيّ اكرم(ص) است كه آينۀ صفات خدايي است؛ اين مفهوم نزد عرفا، به حقيقت محمديّه معروف است. ابن جابر اندلسي از جمله شاعراني است كه ديوان خود را با مدايح نبوي آراسته و در آن ديدگاه هاي عرفاني خود را بيان داشته كه از جملۀ اين مضامين و معاني عرفاني مقولۀ انسان كامل و حقيقت محمديّه است كه نمود بارزي در اشعار او يافته است. پژوهش حاضر با روش تحليل محتوا به بررسي سروده هاي عرفاني ابن جابر پرداخته و محورهاي مختلف مرتبط با انسان كامل و حقيقت محمديّه را در اشعار او بررسي و تحليل نموده است. برآيند پژوهش نشان مي دهد كه پيامبر از منظر ابن جابر حقيقتي است وراي صورت خود در زمان و مكان خاص، و به نوعي داراي هستي جهاني، ازلي و ابدي است و با ذات مقدّس حق نسبتي خاص دارد. او نبي اكرم(ص) را اولين مخلوق خداوند و سرچشمۀ نور و هدايت معرفي مي كند و به تبيين اختصاصات و برتري ايشان بر ساير انبيا مي پردازد و قضيۀ معراج يا راه رفتن پيامبر در هوا را از جمله مقامات منحصر به فرد ايشان معرفي مي كند.