نماد عرفاني رنگ در هنر و معماري اسلامي

اگرعرفان را به معناي شناخت ودريافت شهودي خدا واسماءوصفات او بدانيم، همه اسماءالهي به طورعام و برخي مانندمصور، خالق، بديع، باريءوجميل به طورخاص با هنر، زيبائي وآفرينندگي پيوند دارد.«رنگ» نمادين‌ترين تمثيل تجلي كثرت دروحدت است، زيرا ذات مجرد بي رنگ نوركه خود نماد كامل وحدت است، با رنگ تجسم مي يابد ونوربدون تعين مادي، با رنگ تعين مي يابد وعاملي براي ظهور ومحل رويت آن مي شود.رنگ ها درهنر، جنبه كيميائي داشته وهررنگ، داراي تمثيلي خاص ورابطه با يكي ازاحوالات دروني انسان است.درهنراسلامي، نورورنگ نمودديگري پيدا مي كند، به عنوان مثال: رنگ سفيد، نماد وجود مطلق وگواهي بروحدت دركثرت است كه جامع رنگ هاست.رنگ سياه، نماد اصل تعالي ودست نايافتني است كه با رنگ خانه كعبه تناسب دارد ومجمع رنگ هاوگستره پربسامد مفهوم‌هاست.معماري اسلامي به دنبال الهام از مفاهيم كلام الهي و روائي درتلاش است تا فضاي روحاني واحدي را خلق كند كه عالم ملكوت و ناسوت را به هم قرين سازد ونقوش، اشكال و رنگ ها نشانه بارزي براي القاي معاني پنهان هستند و مخاطب ازطريق حضوردرفضاي معماري به درك شهودي آن معاني نايل مي شود.دغدغه اصلي اين پژوهشكه به روش تحليلي ارائه مي گردد، چگونگي وكاركرد بازتاب وجود رنگ ها وتركيبات آنهادرهنر ومعماري ايرانياست. به نظرمي رسد هنرو معماري اسلامي سعي دارد تا احديت خداوند را لابه‌لاي رنگ ها، فرم ها، انوار واصوات و به تعبيري معنا را درصورت متجلي سازد.