نقد و تحليل مقاله «عايشه»‌ در دايرة‎المعارف قرآن ليدن

مقاله «عايشه بنت أبي بكر» اثر اسلام‌شناس آمريكايي، «دنيس اسپلبرگ» است كه در دايرة‌المعارف قرآن ليدن به چاپ رسيده است. وي در اين مقاله، دو ماجراي تبرئه عايشه از زنا (إفك) و جنگ جمل را محور اصلي پژوهش خود در بازشناسي سيماي عايشه قرار داده و سپس به تحليل هر يك مي‎پردازد. مقاله ياد‎شده نقاط قوت و ضعف‎ متعددي دارد. وي با تفسيري كه از «أم المؤمنين» ارائه نموده و بر اساس آيه شريفه وَقَرْنَ فِي بُيوتِكُنَّ (احزاب/ 33) اشاره مي‌كند كه زنان مسلمان بايد در خانه‌هايشان بمانند. وي مي‌افزايد به علت مشاركت عايشه در اولين جنگ داخلي در اسلام (جنگ جمل)، زنان مي‌بايست همچنين از مناصب سياسي پرهيز كنند. افزون بر اين، مدعي مي‌شود كه شيعه، اعتقادي به عفت عايشه نداشته و راه را براي اتهام به وي باز گذاشته است. وجود چنين ادعاهايي در مقالات دايرة‌المعارف قرآن ليدن، ايجاب مي‎كند تا قرآن‎پژوهان مسلمان به پاسخ‌گويي و اعلام ديدگاه صحيح اسلام در اين خصوص بپردازند. در نوشتار حاضر، ضمن تقديم محورهاي اصلي‌ اين مقاله ، آراي مؤلف در بوته نقد قرارگرفته و پاسخ‌هايي مستدل بر اساس منابع شيعه و اهل سنت ارائه‌شده است. در ابتدا معرفي كوتاهي از اسپلبرگ و آثارش صورت گرفته و پس از تحليل محتوايي مقاله‌اش، مهم‌ترين ادعاهاي نويسنده، مورد بررسي و نقد قرار گرفته است.