نقد و بررسي رويكردهاي زبان‌شناسانه و تاريخي در قرآن‌پژوهي غربي

از اواسط قرن بيستم، پژوهش‌هاي مستشرقان درباره تمدن‌ها و اديان شرقي، به‌ويژه دين اسلام، در مسير تازه‌اي گام برداشت كه بيش‌تر متأثر از انديشه‌هاي تحليلي‌مسلكان در حوزه‌ دين‌شناسي و زبان‌شناسي بود. در دو سه دهه اخير، انديشه‌وران متعددي در غرب با رويكرد انتقادي، پژوهش‌هاي تازه‌اي را در خصوص تاريخ قرآن، اصالت و حجيت آن آغاز نمودند. اين رويكرد جديد، با انتشار آثار برخي از قرآن‌پژوهان آلماني به‌ويژه كريستوف لوكسنبورگ، به طور جدي مطرح شد و موضع‌گيري‌هاي مختلفي را در غرب دامن زد. اساس علمي پژوهش‌هاي مستشرقان در خصوص قرآن، مباني معرفتي و زباني مدرن در هرمنوتيك و زبان‌شناسي است و از اين رو، با تأكيد بر عدم قدسيت متون مقدس، به قرآن‌پژوهي روي آورده‌اند. اما علي‌رغم تلاش قرآن‌پژوهان غربي در ارائه رويكردي انتقادي نسبت به قرآن، بيش‌ترِ پژوهش‌هاي ايشان، امروزه به تصريح بسياري از اخلافشان در غرب، با كاستي‌‌هاي مختلفي روبه‌رو مي‌باشد. در اين جستار، تلاش نگارنده بر آن بوده تا با بررسي مهم‌ترين و مطرح‌ترين آثاري كه امروزه در فضاي قرآن‌پژوهي در غرب مطرح هستند، به ارزيابيِ تحليل قرآن‌پژوهان غربي از پنج مسأله مهم در خصوص قرآن بپردازد و در اين ميان، به برخي كاستي‌هاي و چالش‌هاي پيش روي ايشان در امر قرآن‌پژوهي اشاره كند.