ترجمۀ نشانه‌نظام گرافيكي: مطالعۀ موردي دو نسخۀ دوبلۀ حرفه‌اي

در پيشينه ترجمه ديداري‌شنيداري، از ايران به‌عنوان كشوري دوبله‌محور ياد مي‌شود. در حالي كه در همين شيوه، مترجمان و دوبلورها با نشانه‌نظام‌هاي معنايي سروكار دارند كه به‌صورت عنوان، زيرنويس و نوشتۀ روي تصوير ظاهر مي‌شود و در مجموع، در مطالعات فيلم «نشانه‌نظام گرافيكي» ناميده مي‌شود. با توجه به رشد روز افزون مطالعات ديداري‌شنيداري و نقش مهم نشانه‌نظام گرافيكي در درك بهتر فيلم، مطالعات نسبتاً كمي در اين حوزه انجام شده است. از اين‌رو، نويسندگان اين مقاله به بررسي و مقايسۀ دو روش ترجمۀ صداي برون‌كادري و جايگذاري در برگرداندن نشانه‌نظام گرافيكي در دو نسخۀ دوبله رسمي فارسي از فصل اول شرلوك پرداخته‌اند. نتايج نشان مي‌دهد از مجموع 28 صحنه مربوط به نشانه‌نظام گرافيكي متحرك، شبكۀ تلويزيوني بي‌بي‌سي تمام آن‌ها را با روش جايگذاري برگردانده، در حالي كه صدا و سيماي ايران 5 صحنه را با روش ترجمۀ صداي برون‌كادري بدون ترجمه باقي گذاشته است. با بررسي كيفي محدوديت‌ها و برتري‌هاي دو روش نسبت به يكديگر، نويسندگان عمده‌ترين دليل ترجمه‌نشدن نشانه‌نظام گرافيكي در ترجمۀ صداي برون‌كادري را «تعامل نشانه‌نظام‌ها» يافتند. در پايان نيز، براي انجام پژوهش‌هاي آتي در اين حوزه پيشنهادهايي ارائه شده است.