تحليل كنش‌گفتار تعارفات در فارسي، انگليسي و فرانسه از منظر اجتماعي‌فرهنگي

هدف اصلي مقاله پيش رو، واكاوي كنش‌گفتار تعارفات در فارسي، انگليسي و فرانسه از منظر اجتماعي‌فرهنگي است تا به تنوير ديدگاه‌ها نسبت به آئين‌هاي قراردادي جهان‌شمول فرهنگي و زبان‌شناختي در فارسي، انگليسي و فرانسه بپردازد و در پي ايجاد ارتباط بين كاربردشناسي اجتماعي زبان و amp;nbsp; ترجمه باشد. بدين‌منظور، 87 اصطلاح مربوط به كنش‌گفتار تعارفات در سه زبان فارسي، انگليسي و فرانسه كه به‌ترتيب شامل تعارفات مربوط به احوال‌پرسي (18 اصطلاح) و تعارفات مربوط به مراودات اجتماعي (69 اصطلاح) بودند، مورد مطالعه قرارگرفت و با روش تحليل‌گفتار به واكاوي و بررسي آن‌ها از منظر اجتماعي و فرهنگي پرداخته شد. نتايج نشان داد كه در فارسي، برخلاف انگليسي و فرانسه، شرط ادب گوينده اغلب بر نفي يا رد تعارف طرف مقابل قرار مي‌گيرد. به‌علاوه، گويشوران فارسي در گفتار خود متواضع‌تر، غيرصريح تر، ايهام‌آميزتر، مبهم‌تر و پرگوتر از گويشوران انگليسي و فرانسوي‌اند، به‌طوري كه اغلب بر طبق عادات فرهنگي و اجتماعي خود جواب تعارفات را تا حدودي مبهم باقي گذاشته و از بيان گزاره‌هاي مستقيم و قطعي اجتناب مي‌كنند. از سوي ديگر، تعارفات به‌عنوان بخشي از هنجارهاي اجتماعي‌فرهنگي فرانسه، برخلاف فارسي، فلسفي و طولاني نبوده و در عين حال به صراحت و اختصار تعارفات انگليسي نيستند و در بسياري موارد به‌كارگيري كلام تعارف‌آميز در فرانسه در مقايسه با انگليسي رسمي‌تر به‌نظر مي‌رسد و در مجموع نامحتمل نيست كه چنين تفاوت‌هاي فرهنگي باعث نوعي برگردان منفي در هر يك از اين زبان‌ها گردد. يافته‌هاي اين مقاله اطلاعات مفيدي را در خصوص مشكلات تلاقي فرهنگي در هنگام ترجمه گفتار تعارف‌آميز فراهم آورده و از ارزش خاصي براي علاقه‌مندان در زمينه ترجمه و حوزه‌هاي كاربردشناسي زبان برخوردار است.