فعل‌هاي كمكي وجهي در كردي سوراني

در كنار زمان دستوري و نمود، وجه نمايي از مفاهيم اصلي معناشناسي گزاره است كه توسط دستۀ بزرگي از ابزارهاي زباني بيان مي شود، اما هر زباني، با توجه به ويژگي هاي خود، دست به انتخاب تعدادي از اين اقلام زباني مي زند. زبان مورد مطالعۀ اين تحقيق كردي سوراني است و ابزار زباني مورد مطالعۀ آن افعال كمكي وجهي در اين زبان است كه عبارتند از ʔeše ’بايد/شايد‘، bu:in ’شدن‘و twanin ’توانستن‘. با توجه به نقش گذر بودن اين افعال، اين تحقيق تلاش مي كند نشان دهد هر فعل وجهي كداميك از معناهاي مختلف وجه نمايي را نشان مي دهد. نتيجۀ به دست آمده بيانگر اين است كه هر يك از اين افعال سه نوع وجه نمايي معرفتي، تكليفي و پويايي را نشان مي دهند و آنچه آنها را از هم متمايز مي كند، مرتبه هاي وجه نمايي (امكان و الزام) و انواع آنها (حدسي، استقرايي و فرضي براي وجه نمايي معرفتي، قانون و مقررات، عرف و هنجارها و اقتدار فردي براي منبع قدرت در وجه نمايي تكليفي و ميل و خواست و توانمندي براي وجه نمايي پويايي) است. همچنين، مشاهده مي شود كه زبان كردي سوراني فاقد فعل كمكي خـاصي براي بيـان وجه نمايي گواه نمايي است.