بررسي زايشي دستگاه واجي گويش بلوچي سرحدّيِ گرنچين

زبان شناسان زايشي واج شناسي را بخش مهمي از دستور هر زبان ميدانند. واج شناسي زايشي كه مي توان آغاز آن را اثر چامسكي و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره هاي نظري خاصي مطرح شده است. پژوهش حاضر، كه پژوهشي ميداني است، به بررسي و توصيف فهرست واجي (شامل همخوان ها و واكه ها) گويش بلوچيِ سرحدّيِ گرنچين در چارچوب نظريه واج شناسي زايشي مي پردازد و هويت واجي هر واج را با استفاده از انگاره بركوئست (2001) به اثبات مي رساند. بدين منظور، داده هاي زباني گويش بلوچيِ سرحدّي بر اساس پيكره زباني گردآوري شده از منطقه گرنچين از توابع شهرستان خاش در استان سيستان و بلوچستان مورد بررسي قرار مي گيرد. گردآوري داده ها و تدوين پيكره هاي زباني از طريق مصاحبه و ضبط گفتار آزاد انجام شده است. جامعه زباني اين پژوهش را 10 گويشور ساكن گرنچين با رده هاي سني متفاوتِ 60 تا 80 سال و بيسواد تشكيل مي دهد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه انگاره واجي بركوئست (همان) براي شناسايي فهرست همخواني و واكه اي گويش بلوچيِ سرحدّيِ گرنچين كارآمد است. نتايج همچنين حاكي از آن است كه اين گويش در نظام واجي خود 21 همخوان شامل 8 همخوان انفجاري، 5 همخوان سايشي، 2 همخوان انسايشي، 2 همخوان خيشومي، همخوان لرزشي، 1 همخوان كناري و 2 غلت و 9 واكه شامل 6 واكه ساده و 3 واكه مركب دارد.