سياست انجمن هاي علمي در صيانت از اخلاق علم: تجربه هاي جهاني، تلاش هاي ملي

حفظ شرافت علم و ارتقاي اخلاق علم در ايران مستلزم مشاركت كنشگران علم در تحول ساختاري نهاد علم و بهره گيري از تجربيات جهاني است. در اين مقاله، با طرح سه پرسش اصلي به بررسي برنامه ها و عملكرد انجم نهاي علمي ايران در زمينة اخلاق علم مي پردازيم؛ ازجمله اينكه انجمن هاي علمي براي ارتقاي اخلاق علم چه فعاليت هايي انجام مي دهند، بر سر راه فعاليت هاي خود با چه مشكلاتي روبه رو هستند، و درنهايت، اين انجمن ها، در جايگاه بخشي از صاحبان نفع و نفوذ علم در ايران، براي ارتقاي اخلاق علم چه پيشنهادهايي دارند. براي پاسخ به اين پرسش ها، پيمايشي با استفاده از پرس شنامه و طرح پرس شهاي باز در ميان انجمن هاي علمي ايران صورت گرفت كه 113 انجمن پرسش ها را پاسخ دادند و بازگرداندند. تحليل يافته ها نشان مي دهد كه انجمن هاي علمي در ايران به مسئله مندي و ضرورت توجه به اخلاق علم اذعان دارند و پيشنهادهاي آنها براي مقابله با هنجارشكني و پيش گيري از ناراستي هاي تغييرات ساختاري و » و پي گيري « الگوسازي حرفه اي » ،« آموزش » علمي در سه بعد درخور توجه است، اما تحقق اين اهداف مستلزم وجود ساختار پشتيبان، « سازماني امكانات لازم براي پيش گيري از هنجارگريزي، مجازات هنجارگريزان و ازهمه مهم تر صيانت از استقلال انجم نهاي علمي است، مسئله اي كه با توجه به ماهيت انجمن هاي علمي ايران و جايگاه ساختاري آنها در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به سادگي ممكن نيست.