رابطه شاخص استقلال اقتصادي و تاب‌آوري اقتصادي در ايران

در حال حاضر بايستگي چهار مفهوم در برنامه‌ريزي توسعه اهميت زياد پيدا كرده است. اين مفاهيم عبارتند از توسعه پايدار، توسعه انساني، مسأله يادگيري و در نهايت تاب‌آوري ، كه فلسفه وجودي آن افزايش تعداد و گستردگي و عمق آثار شوك‌هاي برونزا بر سرنوشت ملي است. آنچه در بين اهداف نظام اقتصادي اسلام، در شرايط بروز شوك هاي داخلي و خارجي، اولويت پيدا مي كند، استقلال اقتصادي مي باشد. در اين پژوهش، نماگر استقلال اقتصادي (INDEP) براي ايران، از تركيب شاخص هاي بومي نرمال شده وابستگي بودجه به نفت، عدم خودكفايي در توليد غذاهاي اساسي، وابستگي الگوي مصرف به خارج و پايين بودن صادرات غيرنفتي براي دوره زماني 93-1368 ساخته شده است. براي بررسي ميزان اثرگذاري استقلال اقتصادي بر تاب آوري اقتصادي، متغير بي ثباتي اقتصاد كلان به عنوان نماينده آسيب پذيري بخش كلان اقتصاد انتخاب و سپس از الگوي خودرگرسيوني با وقفه هاي توزيعي (ARDL) استفاده شد كه نتايج، مؤيد وجود رابطه مثبت و معني دار بين استقلال اقتصادي و تاب آوري اقتصاد است؛ به گونه اي كه يك واحد افزايش در استقلال اقتصادي، آسيب پذيري بخش كلان اقتصاد را در كوتاه مدت به ميزان 0.32 واحد و در بلندمدت به ميزان 0/13 واحد كاهش مي دهد. همچنين پياده سازي انواع الگوهاي (BARDL) و محاسبه ضريب تصحيح خطا، نشان داد كه بين 1/1 الي 2/7 دوره براي تصحيح عدم تعادل متغير وابسته و رسيدن به روند بلندمدت زمان لازم است.