بحثي در تقسيم حروف اضافه بسيط فارسي (كاركردهاي چندگانه پنج حرف اضافه بسيط اصلي)

با ملاحظۀ مبحث حرف اضافه در منابع دستوري زبان فارسي معلوم مي‌شود، پنج حرف اضافه بسيط «به، با، بر، از، در» رفتار دستوري چندگانه دارند؛ يعني گاهي كلمه‌اي مستقل‌اند و متمم مي‌سازند و گاه فقط جزئي از يك كل يكپارچه‌اند و متمم نمي‌سازند. اگر كلمۀ پس از آن‌ها متمم باشد يا خاص است يا عام. متمم خاص همان مفعول با‌واسطه است و فقط با فعل متعدي لازم المتمم مي‌آيد اما متمم عام هرگز مفعول به حساب نمي‌آيد و با فعل‌هاي مختلف اعم از لازم و متعدي، معلوم و مجهول، تام و ربطي همراه مي‌شود. همچنين اگر متمم‌ساز نباشد، به‌عنوان يك كلمۀ غيرمستقل يا جزئي از يك فعل پيشوندي يا بخشي از عبارتي فعلي است يا همراه اسم پس از خود صفت مركب، گروه قيدي يا گروه صفتي مي‌سازد.‌