عنوان مقاله :
معرفت‌شناسي زباني درون‌ماندگار نزد سوسور و يلمزلف: يك بررسي تطبيقي
عنوان به زبان ديگر :
Immanent Linguistic Epistemology in Saussure and Hjelmslev: A Comparative Study
پديد آورندگان :
شاكري، محمدامين دانشگاه علاّمه طباطبائي(ره)، تهران , ميرزائي، آزاده دانشگاه علاّمه طباطبائي(ره)، تهران
كليدواژه :
سوسور , يلمزلف , معرفت‌شناسي , گلوسم‌شناسي , درون‌ماندگاري , ساختارگرايي , نظريه‌پردازي زبان
چكيده فارسي :
ايده‌پردازي‌هاي اساساً بديع سوسور در باب زبان و مسئلة نشانه كه با انتشار كتاب گردآوري‌شدة دورة زبان‌شناسي عمومي به ساحت علوم انساني معرفي شد، نويد چرخشي پايه‌اي در معرفت‌شناسي و ايجاد يك علم عمومي نوين جبرگون و رابطه‌بنياد را مي‌داد. اين ايده‌ها را خيل عظيمي از زبان‌شناسان و ديگر دانشمندان علوم انساني پي گرفتند كه به طور كلي از ايشان با عنوان «ساختارگرا» (و بعضاً «پساساختارگرا») ياد مي‌شود. در اين ميان، لويي يلمزلف از جايگاه بسيار ويژه‌اي برخوردار است. برخي انديشمندان وي را خلف راستين سوسور مي‌دانند. پيوندگاه راستين نظرگاه سوسور و يلمزلف پيرامون معرفت‌شناسي علم زبان (و متعاقباً معرفت‌شناسي عمومي) حول مفهوم «درون‌ماندگاري» قابل بازيابي است. در پژوهش حاضر، ما ابتدا مؤلفه‌هاي بنيادي معرفت‌شناسي زباني سوسور را با تمركز ويژه بر دست‌نوشته‌ها و دوره‌هاي درسي ارائه‌شدة وي ـ و با توجه به پژوهش‌هاي جديد سوسورشناختي ـ استخراج كرده‌ايم و آنگاه جرح و تعديل‌هاي اساسي مربوط به هر يك را در نظرگاه گلوسم‌شناسي يلمزلف رديابي نموده‌ايم. سپس اهميت تغييرات معرفت‌شناختي اعمال‌شده از سوي يلمزلف را بررسي كرده‌ايم. در پايان، بر پيامدهاي مثبت نظرگاه معرفت‌شناختي گلوسم‌شناسي براي نيل به «علم جبر زباني درون‌ماندگار» صحه گذاشتيم و توجه دوباره به انديشه‌هاي يلمزلف ـ اين مهرة كليدي و مغفول‌ماندة نظريه‌پردازي زبان ـ را پيشنهاد داده‌ايم.
چكيده لاتين :
Saussure"s fundamentally novel ideations about language and the problem of the sign, which were introduced to humanities by the publication of the compiled book called Cours de linguistique générale, were indicating a basic turn and the foundation of a new algebraic and relational general science. Many linguists and scholars- who were often called “structuralists” (or partially “post-structuralists”) - pursued his ideations. Among them, Luis Hjelmslev is a prominent figure. Some consider him as the true successor of Saussure. It may be contended that the veritable linkup point between Saussure and Hjelmslev"s perspectives on the epistemology of the linguistic science (and subsequently about the general epistemology) could be related to the concept of “immanence”. In the present study, the basic components in Saussure"s linguistic epistemology- according to recent Saussurological studies – were first extracted by a special attention to his scripts and his lectures; later, their fundamental modifications in the Glossematic standpoint of Hjelmslev were tracked. Next, the importance of epistemological transitions applied by Hjelmslev was examined. Finally, the precious consequences of the Glossematical epistemology towards an “immanent linguistic algebra” were affirmed, and a reconsideration of Hjelmslev"s unique thought regarding the theorization of language was proposed.
