مطالعه تطبيقي عناصر نقض علامت تجاري در حقوق آمريكا و ايران

به‌موجب ماده 32 (1) قانون علائم تجاري آمريكا، نقض علامت تجاري عبارت است از استفاده تجاري بدون مجوز از علامت متعلق به ديگري به‌گونه‌اي كه سبب احتمال گمراهي در محصول يا خدمت، مبدأ آن يا وابستگي آن به مبدأ معين ‌شود. عناصر تحقق نقض علامت تجاري در آمريكا عبارتند از اثبات وجود يك علامت معتبر و قابل حمايت اعم از ثبت‌شده يا ثبت‌نشده، استفاده از علامت، تجاري بودن استفاده، اثبات احتمال گمراهي. قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تجاري مصوب 1386 ايران نيز در ماده 40، استفاده بدون مجوز از علامت ديگري و بروز گمراهي مصرف‌كننده را شرط ايجاد مسئوليت ناشي از نقض علامت تجاري مي‌داند و مانند قانون لنهام اشاره‌اي به تقصير خوانده ندارد. بااين‌حال، بررسي رويه قضايي نشان مي‌دهد كه در حقوق ايران وجود علامت معتبر ثبت‌شده يا ثبت‌نشده و تجاري بودن استفاده از علامت غير، شرط تحقق نقض مي‌باشد. برخلاف نظام آمريكا، قانون ايران به گمراهي ناشي از توهم وابستگي اشاره‌اي نكرده و چنين گمراهي‌ ذيل تبليغات خلاف واقع در ايران مورد حكم قرار مي‌گيرد. اين مسئله با توجه به عدم تأثير آن در گمراهي مصرف‌كننده، مزيت قانون ايران نسبت به قانون لنهام است. در اين مقاله با تأكيد بر آراء داد‌گاه‌هاي آمريكا و ايران، به بررسي و تحليل اين عناصر پرداخته مي‌شود و در خلال طرح مباحث پيشنهادات مقتضي ارائه مي‌شود.