كليدواژه :
نظام وفا , غزليات , ويژگي‌هاي فكري , سبك‌شناسي , ويژگي‌هاي زباني
چكيده فارسي :
نظام وفا اديب تواناي معاصر، در گونه‌هاي مختلف ادبي اعم از نامه‌نگاري، سفرنامه‌نويسي، نمايشنامه‌نويسي، مقاله‌نويسي و امثال آن، به شكل منظوم و منثور، طبع‌آزمايي كرده است، اما آنچه نظام را زبانزد خاص و عام كرده، غزليات شيرين و لطيف اوست كه با زباني روان، بيانگر انديشه‌ها و احساسات پاك شاعر است. رنگ عشق و مضامين مرتبط با آن، بر ديگر مضامين شعري در غزليات نظام غلبه دارد كه دل پاك و زبان صاف شاعر باعث شده گاه رنگ وقوع‌گويي و واسوخت‌گرايي به خود بگيرد. وطن‌دوستي، اشاره به ناپايداري جهان، توصيه به اخلاق، پاكدامني و دين‌مداري و افتخار به شاعري، از ديگر مضامين رايج شعري اوست. شاعر زبان رسمي دوران خود را به كارمي‌گيرد و كمتر از دستور زبان و زبان كهن استفاده مي‌كند. وي بيشتر فنون بيان و بديع را به كار مي‌گيرد و از اين ميان به گونه‌هاي مختلف تشبيه، به‌ويژه تشبيه تفضيل و گونه‌هاي متنوع مرتبط با تكرار، مانند عكس، تصدير، واج‌آرايي و جناس، علاقۀ بيشتري نشان مي‌دهد. نگارنده مي‌كوشد در اين مقاله براي اولين بار، ويژگي‌هاي سبكي غزليات نظام وفا را در سه سطح زباني و ادبي و فكري آشكار كند تا جايگاه شاعري او را بهتر از قبل مشخص كند و نشان دهد شاعر با وجود پيروي از بزرگاني همچون سعدي و حافظ، خود نيز ابتكاراتي دارد كه مي‌تواند شايستگي‌ها و برجستگي‌هاي او را در بين شاعران هم‌عصر خويش آشكار كند.
چكيده لاتين :
Nizām Vafā is one of the distinct contemporary poets who has practiced various literary genres including travelogues, letter-writing, dramas, and essays both in verse and prose. However, he owes his fame to his graceful Ghazals written in a plain language, expressive of his thoughts and pure feelings. His Ghazals’ major theme is love and its related issues which sometimes turn into Voque-gui (depicting a realistic view) and Vasukht Gerai (disparagement with a feeling of hatred) because of purity of his feelings and clarity of his language. Patriotism, the transience of human life, morality, virtue, piety, and the praise of poet-hood are among his other themes. Vafā’s generally uses the official language (rather than archaic or vernacular) of his time and mostly enjoys rhetorical techniques and literary figures, including simile, especially preferential simile, and figures related to Palilogy, including chiasmus, epanastrophe, alliteration, and paronomasia. Through an in-depth examination, this paper for the first time tries to exemplify the stylistic features of Nizām Vafā’s Ghazals in different linguistic, literary, and philosophical levels not only to delineate the poet’s innovative style (despite his following of great poets like Saadi and Hafiz), but also to pay tribute to his distinct position among his contemporaries.
